مهناز افشار کارکرد کبد جذب گلبول‌های قرمز مرده و دفع آن‌ها عمر گلبول‌های خون حداکثر ۱۲۰ روز از سر جریان گردش خون، گلبول‌های قرمز مرده توسط طحال و کبد و برخی از اندام‌های دیگر جذب و به مواد قابل دفع تبدیل می ‌شوند. ساختن نمک‌های صفرا نمک‌های صفراوی صفرا را تشکیل می‌دهند و صفرا فرایند […]

  • مهناز افشار
  • کارکرد کبد
    جذب گلبول‌های قرمز مرده و دفع آن‌ها عمر گلبول‌های خون حداکثر ۱۲۰ روز از سر جریان گردش خون، گلبول‌های قرمز مرده توسط طحال و کبد و برخی از اندام‌های دیگر جذب و به مواد قابل دفع تبدیل می ‌شوند.

ساختن نمک‌های صفرا
نمک‌های صفراوی صفرا را تشکیل می‌دهند و صفرا فرایند هضم و جذب چربی‌ها و ویتامین‌های محلول در چربی را آسان می‌ کند.

سوخت‌ وساز مواد نشاسته‌ای
مواد نشاسته‌ای را به‌صورت گلوکز در می‌آورد و گلوکز به‌ صورت گلیکوژن در کبد ذخیره می‌شود تا هنگام نیاز بدن به مصرف برسد. به‌همین‌علت کبد را منبع بزرگ ذخیره نیرو می‌ دانند.

سوخت‌ وساز پروتئین‌ها
کبد در سوخت مواد پروتئینی نقش مهمی دارد. پروتئین در جریان سوخت‌وساز تبدیل به اوره می‌شود. اوره ماده‌ای سمی است که بیشتر از طریق کلیه دفع می‌ شود.

عوامل ایجادکننده یرقان
بسته شدن راه‌های صفرا که یرقان انسدادی تولید می‌کند. بیماری‌هایی که سبب خراب شدن گلبول‌های قرمز همولیز می‌ شوند که دراین‌صورت یرقان حاصل یرقان همولی تیک می‌ گویند.

بیماری‌های کبد
یرقان انسدادی
در این یرقان صفرا نمی‌تواند مسیر عادی خود را طی کند و به کیسه صفرا یا دوازدهه بریزد و در مسیر راه های صفرا چه در داخل کبد در خارج مانع وجود دارد.

نشانه‌ها
زرد شدن سفیدی چشم‌ها، مخاط و پوست بدن
دفع مدفوع سفید رنگ
زرد و پررنگ شدن ادرار، زیرا مقداری بیلی روبین به خون بازمی‌گردد و از راه ادرار دفع می‌شود.
خارش؛ نمک‌های صفرا جمع‌شده در زیر پوست سبب خارش می‌ شود.
خون‌ریزی؛ در یرقان انسدادی، صفرا به روده نمی‌ریزد. بنابراین ویتامین ساخته یا جذب نمی‌شود. درنتیجه پروتئین خون کم می‌ شود و خون‌ریزی‌های طولانی رخ می ‌دهد.

یرقان همولی تیک
این نوع یرقان در نتیجه خراب شدن حجم زیادی از گلبول‌های قرمز خون ایجاد می‌شود. در این بیماری کبد توانایی جذب و دفع تمام بیلی روبین را ندارد و درنتیجه تجمع آن در خون سبب یرقان یا زردی می‌شود.
عفونت‌های شدید بخصوص عفونت‌های خونی.
مصرف برخی داروها
انتقال خون ناسازگار اختلال‌های خونی مادرزادی

نشانه‌ها
زرد شدن پوست بدن و چشم‌ها
تیره شدن رنگ مدفوع، زیرا راه خارج شدن صفرا باز است و صفرا در روده‌ها می‌ریزد.
نمک‌های صفرا به‌اندازه طبیعی دفع می‌شود، بنابراین خارش وجود ندارد.
مقدار عرض بیلی روبین دفع‌شده از کلیه عادی نیست

یرقان کودکان
یرقان به‌ معنای آتش است‌. یعنی گرمای بیشتر از حد بدن انسان و درگیر شدن عوامل کبدی که علت آن گرمی و خشکی در بیماری‌های صفراوی مزاج‌ها و دموی‌مزاج که باعث زردی و یرقان شده و به فرزند نیز سرایت می‌کند. طبق نظر حکمای طب سنتی بیماری صفراوی آتشی‌مزاج است و مادر با مراقبت هایش می‌تواند بهترین درمان‌کننده یرقان در نوزاد باشد و همچون آتش‌نشانی آن را خاموش کند.
شیوع بیماری یرقان در پسرها بیشتر از دخترهاست. زردی غیرطبیعی به‌سرعت بدن را ضعیف می‌کند و باید درمان آن به‌صورت جدی دنبال کرد. این بیماری ممکن است از همان بدو تولد یا دو هفته بعد از زایمان ظاهر شود و گاهی تا پنج هفته ادامه پیدا می ‌کند.