رشد قابل توجه صادرات فولاد به رغم وجود برخی مشکلات، آمارهای موجود در حالی حکایت از افزایش قابل توجه میزان صادرات انواع اشکال فولاد در سال جاری دارد، که می‌توان آن را خبری خوب برای کسب درآمد ارزی و البته به دست آوردن دوباره بازارهای از دست رفته دانست، اما نگرانی هایی نیز در خصوص کاهش میزان مصرف این صنایع در کشور مطرح شده است که نیاز به بررسی دارد.

به گزارش پایگاه خبری وقایع‌نیوز به نقل از اکوپرشین، الهام صادقی: براساس آمار و ارقام منتشر شده از ابتدای سال جاری تا پایان آبان ماه امسال، صادرات فولاد در انواع اشکال روند رو به رشد قابل توجهی را تجربه کرده است. عددی که برای آهن اسفنجی ۱۰۵ درصد بوده و این رقم برای مقاطع طویل فولادی به ۴۵ درصد، محصولات فولادی ۳۰ درصد می‌رسد، همچنین برای شمش فولاد سخن از افزایش ۲۷ درصدی است، براین اساس می‌توان اینگونه نیز عنوان کرد که در این بخش از صنعت ما رشد ۲۷ تا ۱۰۵درصدی را شاهد بوده ایم.

رشد قابل توجه صادرات فولاد به رغم وجود برخی مشکلات

این در حالی بوده که با توجه به این موضوع که در ماه‌‌‌های نخست سال جاری به دلایلی برق بسیاری از صنایع در طول روز با قطعی هایی مواجه بود، انتظار می‌رفت این امر موجبات کاهش تولید فولاد را رقم زند.

آنچه که در فصل سرما نیز در زمینه احتمال قطعی گاز برای صنایع مذکور پیش بینی شده بود. با این وجود اما به نظر می‌رسد حداقل در حوزه صادرات این صنایع توانسته اند؛ نقش سازنده ای در زمینه صادرات و ارزآوری برای کشور ایفا کند.

ضمن اینکه باید گفت؛ پیش از این نیز مسئولان گمرک کشور اظهار کرده بودند، صادرات انواع محصولات در رابطه با آهن در بازه زمانی اشاره شده بیش از ۴٫۵ میلیارد دلار برآورد شده است، عددی که نشان می‌دهد این محصولات توانسته اند بالغ بر ۱۴ درصد ارزش صادرات صورت گرفته از کشور را به خود اختصاص دهد.

در این میان اشاره به موضوعی دیگری نیز خالی از لطف نیست، اینکه برآوردها بیانگر این مطلب است که از ابتدای سال جاری تا هشتمین ماه خوزستان با یک میلیون و ۱۱۷ هزار و ۲۰۶ تن صادرات توانسته بهترین عملکرد صادراتی را به نام خود به ثبت برساند.

بعد از آن نیز به ترتیب فولاد مبارکه و ذوب ‌آهن اصفهان قرار دارند که نام آنها در رتبه‌‌‌های دوم و سوم دیده می‌شود، ضمن اینکه آمار و ارقام حکایت از این دارد که بالاترین رشد در بازه زمانی اشاره شد در زمینه صادرات نیز مربوط به میلگرد فولاد خراسان است.

مهمترین دلایل احتمالی کاهش مصرف فولاد در کشور  چیست؟

در آن سوی ماجرا اما گفته می‌شود میزان مصرف ظاهری انواع فولاد در مقایسه با سال ۱۳۹۹ روند کاهشی ۱۰ تا ۱۸ درصدی را نشان می‌دهد، آنچه که ممکن است این را ممکن از در ذهن بسیاری از افراد رقم بزند که آیا دلیل این کاهش می‌تواند افزایش قابل توجه صادرات باشد؟

در پاسخ به این سئوال اما باید در ابتدا این را گفت که در فاصله زمانی بیان شده ۱۸ میلیون و ۵۲۹ هزار تن اسلب، بیلت و بلوم به عبارتی شمش فولادی در ایران به همت واحدهای فعال در این حوزه تولید شده که برآوردها بیانگر این امر است که ۱۳ میلیون و ۷۳۳ هزار تن از این تولیدات در داخل کشورمان مورد استفاده قرار گرفته است، عددی که نسبت به سال قبل که این رقم ۱۶ میلیون و ۸۱۴ هزار تن بوده، ۱۸ درصد کمتر است.

علاوه بر این با مروری اجمالی بر آمارهای موجود می‌توان به این موضوع پی برد که مصرف تیرآهن، میلگرد، ناودانی، نبشی وسایر مقاطع طویل فولادی پنج میلیون و ۶۶۵ هزار تن بوده است، که در مقایسه با سال قبل که این رقم ۶ میلیون و ۴۵۰ هزار تن عنوان شده کاهش ۱۲درصدی را به نمایش می‌گذارد. آن هم در شرایطی که در بازه زمانی هشت ماهه نخست سال جاری هفت میلیون و ۳۸۶ هزار تن مقاطع طویل فولادی تولید شده شده است.

آنچه که البته برخی از صاحبنظران دلیلش را کاهش ساخت و ساز در کشور و رکود پیش آمده در بازار مسکن می‌دانند که موجب شد مصرف سرانه فولاد نیز در کشور روند نزولی داشته باشد.

هشدار درباره تضعیف صنعت فولاد

البته این موضوع نیز قابل توجه است که اطلاعات موجود در زمینه تولید فولادی‌ بیانگر این امر است که در هشت ماهه نخست امسال همه فرآورده‌‌‌‌های مربوط به حوزه فولادی با کاهش در مقدار تولیداتشان در مقایسه با بازه زمانی مشابه در سال اخیر رو به رو بوده اند.

بنابراین نباید فراموش کرد که کاهش تقاضای مصرفی در داخل کشور برای این بخش ها، اگرچه ‌تعادل بها در حوزه بازارهای داخل را دچار مشکل نکرده است، ولی این احتمال وجود دارد که شاهد بروز مشکلاتی باشیم که پیامد آن می‌تواند تضعیف صنعت فولاد باشد، آن هم برای صنعتی مهم که می‌توان آن را از جمله ارکان اصلی رشد اقتصادی در کشور دانست. هشداری که نباید به سادگی از کنار آن گذشت.

افزایش درآمد ارزی یک امتیاز مهم

به هر حال نباید از یاد برد که حوزه صنعت و معدن از بخش‌‌‌های مهم و تاثیرگذاری هستند که در زمینه تولید و تجارت می‌توانند آورده‌‌‌های مالی زیادی برای کشور داشته باشند.

براین اساس جدا از مواردی که در قالب کاهش و افزایش‌‌‌های آماری در زمینه مصرف و تولید باید مدنظر باشد، یکی از دستاوردهای مهم در این زمینه به طور قطع افزایش درآمدهای ارزی خواهد بود که می‌توان آن را یک امتیاز مهم دانست.

آنچه که شاید موجب شده تا طبق اظهارات سید علیرضا میرمحمدصادقی، معاون بانکی و اعتباری صندوق توسعه ملی فولاد و آهن جز بخش‌‌‌های مهمی‌باشند که عمده تسهیلات ارزی این صندوق به آنها اختصاص یابد زیرا که دارای برگشت ارزی هستند.

جبرانی برای به دست آوردن بازارهای صادراتی از دست رفته

در این میان به این موضوع نیز باید اشاره کرد که سال گذشته محدودیت‌‌‌‌های مربوط به صادرات، از جمله صادرات فولاد موجب شده بود که میزان صادرات در این بخش با کاهش حدود ۱۵ درصدی رو به رو شود، موضوعی که ابتدای سال جاری نیز نادر سلیمانی، عضو هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران هم به این اشاره کرد با این توضیح که می‌توان این موضوع را اینگونه معنی کرد که در اثر این کاهش ۴۰ درصد از بازار‌های صادراتی را از دست داده ‌ایم.

براین اساس به نظر می‌رسد این رشد چشمگیر کسب شده در سال جاری را هم می‌توان دستاوردی برای صنعت فولاد کشور دانست و هم شاید بتوان آن را جبرانی برای آنچه که سلیمانی از آن سخن گفته بود دانست.

به این ترتیب نباید ازاین موضوع نیز غافل ماند که توقف‌‌‌‌های مربوط به فعالیت این صنایع به دلایلی که پیش تر به آنها اشاره شد به طور نمونه قطعی برق موجب شده تا در سال ‌جاری صنایع مذکور با خسارات‌‌‌های قابل توجهی روبرو شوند.

با این وجود اما به نظر می‌رسد افزایش میزان صادرات خود می‌تواند گامی‌مثبت برای برون رفت از شرایط و خسارت‌‌‌های اشاره شده باشد، با این وجود اما نباید از بررسی دلیل کاهش مصرف فولاد در کشور نیز غافل ماند مواردی که به طور قطع می‌تواند شرکت‌‌‌های فولادی را در برنامه ریزی کاربردی و موفق برای سال‌‌‌های پیش رو یاری کند، مواردی که به طور قطع منفعت آن نیز نه تنها متوجه صاحبان چنین صنایعی بلکه تمامی‌کشور خواهد بود.

آن هم در کشوری که به گواه آمار و ارقام ۸۱ نوع مواد معدنی را در خود داشته و ۰٫۸ درصد ذخایر اثبات شده سنگ‌آهن جهان و ۰٫۴ ذخایر سنگ معدن مس را را دارد، ضمن اینکه گفته می‌شود، چهار درصد ذخایر روی دنیا نیز در ایران است.

براین اساس به خوبی می‌توان به این موضوع مهم پی برد که این بخش از صنعت به عبارتی معدن و صنایع معدنی از جمله حوزه‌‌‌های مهم و اثرگذار در مقوله تولید و تجارت به عبارتی صادرات و ارزآوری به شمار می‌رود و باید به آن توجه جدی داشت.