به گزارش وقایع نیوز به نقل از شهرمردم ، رقابت نابرابر ادبیات کودک و نوجوان ما  با بازار جهانی احمد اکبرپور ،  نویسنده برجسته کودک و نوجوان: دانش آموزان در مدارس با افتخار می گویند که ما کتاب ایرانی اصلا دوست نداریم و مطالعه نمی کنیم ، آن ها  فقط کتاب خارجی می خوانند

رئیس مرکز مطالعات ادبیات کودک و نوجوان دانشگاه شیراز:دوران شیوه فعلی آموزش و پرورش به پایان رسیده ، باید به دنبال رویکردهای خلاقانه باشیم وگرنه همه می بازیم

معاون فرهنگی اداره کل فرهنگ و ارشاد استان فارس :ادبیات نوپای کودک و نوجوان  در حال دگردیسی است، به گزارش فاطمه ملوزه خبرنگار شهر مردم، نشست هم اندیشی فعالان حوزه کودک و نوجوان، با موضوع« ادبیات کودک، گفت‌وگو با آینده» با حضور نویسندگان و پژوهشگران این حوزه در مرکز اسناد و کتابخانه ملی استان فارس  برگزار شد. در این نشست دغدغه مندان ادبیات کودک و نوجوان به بیان دغدعه های خود پرداختند. اهم دغدغه های مطرح شده در این نشست حمایت ارشاد از کتاب‌های تولید شده، حرکت نویسندگان به سمت تکنولوژی و همراهی آنها با هوش مصنوعی در تولید آثار، تشکیل گروه‌های گفتگو محور به صورت ماهانه توسط همه فعالین عرصه ادبیات کودک و نوجوان برای بروز شدن آنها در تولید آثار بود.

 ادبیات کودک ما از جهان عقب نیست، اما با ۱۵۰ اثر ترجمه خارجی باید رقابت کند

نویسنده مطرح کتاب کودک و نوجوان در این نشست گفت: در سطح عادی نویسنده که در خلأ نیست، به هر حال تغییر می کند. نویسنده از جنس سنگ نیست که در فضای در حال تغییر جامعه تغییری نکند. با رشد تکنولوژی تحت تاثیر قرار خواهد گرفت و قاعدتا با ابزار کار می کند. نمی توانیم بگوییم که صرفا کودک ابزار استفاده از تکنولوژی را دارد و نویسنده ندارد.

احمد اکبرپور در ادامه با تاکید بر اینکه باید با هوش مصنوعی تعالی پیدا کرد و افزود: هوش مصنوعی درباره نژاد ها، فرهنگ‌ها و … بسته به کشور تولیدی آن جهت دهی دارد. ما باید بررسی کنیم که چگونه می توانیم با هوش مصنوعی تعالی پیدا کنیم و نه اینکه در برابر آن صرفا دچار نوعی وادادگی بشویم. هوش مصنوعی باید یک قوه محرکه و قوه رقابت برانگیز در خدمت نویسنده باشد.

اکبرپور هوش مصنوعی را رو به پیشرفت دانست و این روند رو به رشد هوش مصنوعی را تا حدی نگران کننده برای سبک ادبیات فعلی در صورت عدم تطبیق با هوش مصنوعی عنوان کرد.

وی در مورد وضعیت مطالعه کتب کودک و نوجوان در مدارس کشور هم اظهار کرد: دانش آموزان در مدارس با افتخار می گویند که ما کتاب ایرانی اصلا دوست نداریم و مطالعه نمی کنیم. کتاب خارجی فقط می خوانند. بخشی از این مسئله بخاطر میزان بسیار زیاد کتاب‌های ترجمه شده خارجی به نسبت کتاب‌های تولیدی ایرانی در طول سال طبیعی است. چون هر ساله کشورهای مطرح در حوزه ادبیات کودک و نوجوان ۱۰ تا ۱۵ کار قوی  تولید می کنند و ایران هم به همین میزان کار قوی در سال تولید می کند. ولی این آثار خارجی سریع در ایران ترجمه می شوند. در نتیجه ۱۰ تا ۱۵ اثر تولیدی ایرانی باید با ۱۵۰ کتاب ترجمه شده خارجی از کشورهای مختلف رقابت کند و طبیعی است که کتاب ایرانی ما بین انبوه این کتاب‌ها گم و گور می شود و از طرفی دیگر نهادی هم جهت حمایت از کتب ایرانی در حوزه کودک و نوجوان وجود ندارد و کتب ایرانی در تیراژ پایین چاپ می شوند. کتاب سال ارشاد هم بشود حمایتی از آن صورت نمی گیرد. در واقع ادبیات کودک و نوجوان ما در حال بازی با تیم منتخب جهان است. در حالیکه ما به هیچ وجه از جهان در زمینه ادبیات کودک و نوجوان عقب نیستیم.

نویسنده کودک و نوجوان شیرازی درباره تعامل ایران با جهان در حوزه ادبیات کودک و نوجوان گفت: شورای بین المللی کتاب کودک در سال ۴۱ شمسی به راه افتاد و ایران دومین کشور آسیا است که به این شورا در همان سال پیوسته است و این نشان دهنده پیشرو بودن ایران در زمینه تولید آثار ادبی در حوزه کودک و نوجوان است و با جهان همیشه در تعامل بوده ایم.

احمد اکبرپور با مقایسه ای میان ورود ادبیات خارجی به ایران از طریق ترجمه و تحریم مطلق فیلم های خارجی در سینماهای ایران گفت: سالن های سینمای ایران در خود را به روی سینمای جهان بسته است و ما اکران عمومی فیلم‌های خارجی را در سینمای ایران نداریم. سینمای ایران کل سینمای جهان را سانسور کرده است. حال آنکه ادبیات از آن طرف بوم افتاده و همه کتب خارجی به راحتی ترجمه و در کشور منتشر می شوند که این خود شرایط رقابتی بسیار دشواری را که توام با کم توجهی و حمایت کم است برای آثار تولیدی ادبیات ایران ایجاد می کند.

ادبیات کودک بدون تکنولوژی محکوم به انزواست

رئیس مرکز مطالعات ادبیات کودک و نوجوان دانشگاه شیراز و رئیس دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شیراز نیز در این نشست گفت: زنگ خطر برای ادبیات کودک و همه گونه های ادبیات به صدا در آمده است.  اگر نویسندگان به هر دلیلی نتوانند خودشان را با تحولات پر شتاب حوزه تکنولوژی همراه کنند وضعیت به مراتب بدتری را تجربه خواهد کرد.

سعید حسام پور ضمن تاکید بر اینکه ادبیات کودک باید با این علوم بروز ترکیب شوند، بیان کرد: اینکه بخواهیم ادبیات کودک را به معنای منفردش در نظر بگیریم با پدیده بازی و هوش مصنوعی در عرصه رقابت روبروست. در نتیجه باید نویسندگان را برای ترکیب ادبیات با گونه های دیگر آماده کنیم. البته ادبیات کودک از سال‌های پیش حیات خود را با تصویر و گرافیک پیوند زده است و نسبت به ادبیات بزرگسال در این زمینه پیشگام تر است.

حسام پور ضمن تاکید بر اینکه باید از ظرفیت ربات ها و بازی‌ها برای ادبیات کودک استفاده کنیم، افزود: ظرفیت هایی که در هوش مصنوعی وجود دارد برای کودک جذاب است و به شکل حیرت انگیزی در جهان به دنبال استفاده از آن هستند. کودک با استفاده از ابزارهای به روز و جدید به من بزرگسال یادآوری می کند که اگر به دنبال هماهنگی خودم با ابزارها نباشم او حرکت خود را به سمت ابزارها و بازی‌ها خواهد کرد. بازی و هوش مصنوعی می توانند جزئی از داستان باشند و باید از ظرفیت آنها در ادبیات استفاده شود. امروز با پیشرفت تکنولوژی ما بزرگترها باید از کودکان اجازه بگیریم که وارد دنیای آنها شویم.

وی در ادامه به ارائه راهکاری درباره هماهنگی ما با این تحولات پرداخت و بیان کرد: ما برای همراهی با این تحولات پر شتاب می توانیم همزمان با خلق داستان، تصویر هم از طریق هوش مصنوعی ایجاد کنیم و می توانیم همزمان با تبدیل یک کتاب به یک فیلم از خواندن بی نیاز شویم.

رئیس مرکز مطالعات ادبیات کودک و نوجوان دانشگاه شیراز راهکار روبرویی با این ابزار را فعال کردن تفکر خلاق کودک از مسیر هوش مصنوعی دانست و گفت: ما باید همچنان راه‌هایی را جستجو کنیم که تفکر خلاق و خلاقیت را در بچه ها را تقویت می‌کند. ما باید به دنبال راه‌های بگردیم که کودک را به جای استفاده صرف از هوش مصنوعی به سمتی ببریم که خلاقیت کودک با این ابزار بیشتر شکوفا شود.

سعید حسام پور در ادامه بر اینکه دوران شیوه فعلی آموزش رایج در آموزش و پرورش به پایان رسیده و باید به دنبال رویکردهای خلاقانه برای افزایش خلاقیت کودک و ایجاد تفکر نقادانه در او باشیم وگرنه ما همه می بازیم، تاکید کرد.

حسام پور تاکید کرد: ما باید زمینه پذیرش و به رسمیت شناختن دیگری حتی دیگری به معنای پسا انسان‌گرایانه خودش و نه صرفا انسان‌گرایانه را برای کودک فراهم کنیم. باید به کودک نگاه دیگری را در مواجهه با هوش مصنوعی را بیاموزیم که نباید محکوم آن باشد. حتی باید به دنبال دیگری های تازه تری باشیم که به رسمیت بشناسیم. دیگری محیط زیست و حیوانات را باید به رسمیت بشناسیم و به کودکان خود هم آن را بیاموزیم.

گفت‌وگو با آینده؛ آغاز مسیری تازه در ادبیات کودک و نوجوان فارس

معاون فرهنگی اداره کل فرهنگ و ارشاد استان فارس نیز در این نشست گفت: کسانی که در حوزه کودک و نوجوان در حال فعالیت هستند حق ندارند با سیل، زلزله، جنگ و بیماری از ادامه مسیرشان ناامید شوند. چون دل‌های دیگری به امید ما بسته است.

حسن دهقان درباره نشست و هدف آن بیان کرد: این نشست فقط کارگاهی برای انتقال تجربه است و هدف از انتخاب اسم گفتگو با آینده برای این نشست  تعریفی است که از ادبیات کودک و نوجوان باید ارائه شود. چون امروز ابزارهای بسیار متفاوتی به نسبت گذشته در اختیار کودکان و نوجوانان ما قرار دارد. همچنین ما با آینده ای روبرو هستیم که هر روز ابزارهای جدیدتری در اختیار نویسنده و کودکان قرار می گیرد. هوش مصنوعی از ابزارهایی است که ضرورت دارد در حوزه ادبیات کودک و نوجوان جای برای آن باز کنیم. چون این ابزار نوشتن و ترجمه را دچار دگردیسی هایی کرده است. داستان‌هایی که در گذشته نوشته شده اند مثل داستان شازده کوچولو ممکن است دیگر برای کودکان امروزی جذاب نباشد. ادبیات نوپای کودک و نوجوان بسیار در حال دگردیسی و دگرگونی است. این جلسه شاید برای اولین بار در کشور برگزار می شود و به جای زنده یادها و مرده یادها به دنبال پرداختن به موضوعی چالشی یعنی گفتگو با آینده می پردازد. برای بچه های متولد ۱۴۰۰ به بعد چه باید بنویسیم. گفتگو حول این محور خواهد بود.

دهقان در ادامه اظهار کرد: از پایگاه ادبیات کودک  شیراز می خواهیم حاصل این جلسه  را در قالب یک بولتن در اختیار سراسر کشور قرار دهد.زهرا فردشاد نویسنده کودک و نوجوان نیز از تیراژ پایین کتاب کودک و نوجوان انتقاد کرد و اظهار کرد: با وجود تیراژ پانصد تایی کتاب کودک یک نویسنده چگونه می تواند در جامعه تاثیر داشته باشد. لازم است که با همکاری ارشاد تیراژ کتاب‌های کودک و نوجوان به بیست هزار و سی هزار تا برسد.

شیدا آرامش مند مدیر دوشنبه های رمان نوجوانان صرف پرداختن به آینده را راهگشا ندانست و مرور تجربیات گذشته را هم ضروری عنوان کرد و اظهار کرد: در حوزه کودک متاسفانه این گونه جلسات تا کنون برگزار نشده است و لازم است که جلساتی برای گفتگوی بین فعالین حوزه کودک و نوجوان برگزار شود تا ارتباط موثری بین پژوهشگران، فعالان و دغدغه مندان این عرصه و نویسندگان کودک و نوجوان برقرار شود تا اطلاعات افراد بروز شود و تجربیاتشان را به هم منتقل کنند.در پایان از احمد اکبر پور و سعید حسام پور تقدیر و تجلیل شد.