به گزارش وقایع نیوز به نقل از شهرمردم ، برنامه‌ریزی برای گسترش چرخه‌ی سبز در سراسر شیراز و ایجاد غرفه‌های دائمی، به گزارش فاطمه مقدم – خبرنگار شهر مردم، رویداد «چرخه‌ی سبز» پنج‌شنبه گذشته (۱۵ آبان) با هدف ترویج سبک زندگی پایدار و کاهش تولید پسماند در باغ هنر، بلوار بعثت برگزار شد. این برنامه که به همت باشگاه پسماند صفر و انجمن نیکوکاری یارا شکل گرفت، با شعار «کاهش پسماند، کاهش مصرف منابع نو» تلاش داشت تا با مشارکت شهروندان، گامی مؤثر در راستای حفظ محیط زیست و مصرف آگاهانه منابع بردارد.

شرکت‌کنندگان با همراه داشتن ساک پارچه‌ای، ظروف و بطری‌های شخصی، نه برای خرید و مصرف، که برای بازاندیشی در زیستن در این رویداد شرکت کرده بودند. شرکت‌کنندگان و بازدیدکنندگان باور داشتند که با فرهنگ‌سازی می‌شود به پسماند جانی دوباره داد و از مصرف‌گرایی فاصله گرفت.

غرفه‌های «چرخه‌ی سبز» از بازآفرینی و استفاده‌ی دوباره تا آشپزخانه‌ی پایدار

در طول این رویداد، به همت باشگاه پسماند صفر شهرداری شیراز و انجمن نیکوکاری یارا، کارگاه‌ها و تجربه‌ها برپا شد. بخش‌هایی متنوع همچون «به‌پافت و بازآفرینی»، «تاخت و اهدای وسایل»، «تعمیر»، «کودک سبز» و «کارگاه تجربه» برگزار شد که هر یک با رویکردی آموزشی و تعاملی، اهمیت چرخه‌های بازاستفاده و مسئولیت‌پذیری فردی در قبال طبیعت را به شهروندان یادآور می‌شد.

صنعت مد، درست پس از نفت، در جایگاه یکی از آلوده‌ترین صنایع جهان قرار گرفته است. صنعتی که با تولید هر تی‌شرت، شلوار جین یا لباس پشمی، هزاران لیتر آب را می‌بلعد و در فرآیندهای رنگرزی، منابع آبی را آلوده می‌کند. در کشوری چون ایران، که این روزها با خشکسالی و بحران آب دست‌وپنجه نرم می‌کند، هر قطره آب غنیمت است.

حالا که به قول سعدی «آسمان بر زمین بخیل شده است» و مدیریت ناکارآمد، آب را به بحرانی فراگیر در کشور تبدیل کرده است، سبک زندگی ما می‌تواند سرنوشت این منابع را تغییر دهد. در رویداد «چرخه‌ی سبز» که بر استفاده مجدد از پارچه تمرکز داشت، این حقیقت به شکلی ملموس ارائه شده بود. لباس‌های مستعمل یا کم‌کاربرد، نظیر لباس‌هایی که برای بچه‌ها کوچک شده بودند، کفش‌ها و پارچه‌هایی که دیگر کاربردی نداشتند، توسط زنانی که به باور ایرانیان باستان با زمین از یک سرشت‌اند، جمع‌آوری شدند تا دوباره بر تن کودک، زن یا مردی دیگر جان بگیرند و به چرخه‌ی مصرف بازگردند. غرفه‌ها پر بود از لباس‌هایی که منتظر زندگی دوم بودند!

بیتا مرادی، یکی از چندین غرفه‌داران ارائه‌دهنده‌ی لباس‌های استفاده‌شده، درباره دلیل حضورش در این برنامه گفت: لباس‌هایی که تاکنون تولید شده برای هفت نسل کافی است و اگر در چرخه بیفتند، می‌توانند دوباره استفاده شوند. شرکت‌های فست‌فشن مانند زارا و برندهای مشابه با عرضه مدهای جدید، به سرعت تولید لباس را افزایش می‌دهند و این روند باعث افزایش بی‌رویه‌ی مصرف منابع و تولید پسماند می‌شود. در اروپا و آمریکا مخالفت با فست‌فشن و کاهش خرید لباس‌های بی‌کیفیت رایج شده و ما هم چند سالی است به این فرهنگ پایبندیم.

وی در ادامه با اشاره به اینکه عمده افراد، لباس، کفش یا وسایلی در خانه دارند که به آن نیاز واقعی ندارند و ممکن است حتی تا ۱۰ سال بلااستفاده باقی بماند و از این خانه به آن خانه جا‌به‌جا شود، گفت: در رویداد چرخه‌ی سبز، ما این وسایل را با قیمت‌های بسیار پایین به فروش می‌رسانیم تا دوباره وارد چرخه‌ی استفاده شوند. این کار ناشی از احساس مسئولیت ما نسبت به طبیعت است. وقتی لباس‌ها را بدون سازماندهی بیرون می‌گذاریم، بیشتر آن‌ها دور ریخته می‌شوند، اما ارائه‌ی آن‌ها روی رگال این امکان را می‌دهد که بخش عمده‌ای از لباس‌ها دوباره مورد استفاده قرار گیرند.

فریبا شیردل نیز به همراه مادرش، با استفاده از پارچه‌های لباس‌ها و کیف‌های قدیمی و سایر اشیای مصرفی، آثار جدیدی خلق کرده بود.

او گفت: در راستای کاهش مصرف‌گرایی و بازاستفاده از پارچه‌هایی که کارایی قبلی خود را از دست داده‌اند، به ساخت اشیای نو پرداختیم.

این هنرمند همچنین با اشاره به انجام بافت‌های مینیاتوری از گیاهانِ در حال انقراض به‌صورت گل‌سینه به‌عنوان یک نماد، از علاقه خود به انتقال این پیام به شهرداری شیراز گفت و متذکر شد: شهرداری شیراز به جای کاشت گیاهان زینتی پرآب در بلوارها، بهتر است از گیاهان بومی مانند نسترن استفاده کند که به شدت به کم‌آبی مقاوم‌اند؛ به همین دلیل، نماد نسترن را بارها بازآفرینی کرده‌ایم.

یکی از غرفه‌ها به فروش لارو حشره‌ای به نام «مییربورم» اختصاص داشت. این حشرات پرورشی قادرند پسماندهای کشاورزی یا خانگی مانند میوه‌ها و ضایعات دیگر را خورده و سریع‌تر به چرخه‌ی طبیعت بازگردانند. خود این کرم‌ها سرشار از پروتئین و اسیدهای چرب غیراشباع هستند و در برخی کشورها پس از فرآوری، به‌عنوان غذای انسان نیز استفاده می‌شوند. اما در ایران، عمدتاً به‌عنوان غذای پرنده، ماهی و حیوانات خانگی کاربرد دارند.

در این نمایشگاه همچنین محصولات خانگی سلامت‌محور نیز در غرفه‌هایی عرضه می‌شد. شرکت‌کنندگان با استفاده از مواد طبیعی و سالم مانند چربی‌های مفید، آردهای کامل و قندهای طبیعی، انواع کیک‌ها، شیرینی‌ها و میان‌وعده‌های خانگی را تهیه کرده بودند. این محصولات علاوه بر طعم خوشایند، با هدف ترویج سبک زندگی سالم و کاهش مصرف مواد فرآوری‌شده ارائه می‌شدند و بازدیدکنندگان می‌توانستند آن‌ها را خریداری و از ارزش غذایی بالای آن‌ها بهره‌مند شوند.

* ۷۳ هنرمند و تولیدکننده‌ی دست‌سازه‌‌های سازگار با محیط‌زیست در رویداد چرخه‌ی سبز شرکت کردند

دبیر اجرایی رویداد چرخه‌ی سبز در گفت‌وگو با «شهر مردم» با اشاره به اینکه هدف از برگزاری این برنامه ترویج فرهنگ بازمصرفی و کاهش پسماند است، گفت: در رویداد چرخه‌ی سبز، ۷۳ هنرمند و تولیدکننده‌ی دست‌سازه شرکت کردند و با بازساخت دوباره‌ی اشیای دورریختنی با تمرکز ویژه بر منسوجات، سپس چوب، کاغذ، پلاستیک و شیشه حضور داشتند.

آیه حمداوی از گسترش برنامه‌های محیط‌زیستی امسال خبر داد و گفت: امسال بخش جدیدی تحت عنوان «کودک سبز» به برنامه اضافه شده است. در این بخش، کودکان با همراهی یک دکترای مهندسی عمران و فعال محیط زیست، با مفاهیم مرتبط با خشکاله و بازیافت آشنا می‌شوند.

وی با اشاره به ایجاد ایستگاه تعمیر در رویداد چرخه‌ی سبز امسال افزود: تعمیر اشیا یکی از گام‌های مهم در مدیریت پسماند است. در این ایستگاه، گروهی از کنشگران با آموزش و نمایش عملی، اهمیت تعمیر و بازگرداندن وسایل به چرخه‌ی مصرف را به بازدیدکنندگان یادآور می‌شوند.

حمداوی درباره سایر بخش‌های این برنامه اضافه کرد: ایستگاه «بذار و بردار»، وسایل قابل استفاده را از کسانی که به آن‌ها نیاز ندارند، جمع‌آوری کرده و به دیگران می‌رساند تا این اقلام همچنان در چرخه‌ی مصرف باقی بمانند. همچنین غرفه‌ی «تاخت» فعال بود که در آن بازدیدکنندگان می‌توانستند وسایل، لباس‌ها یا لوازمی را که دیگر به آن نیاز ندارند با دیگران مبادله کنند و بدین ترتیب از دورریز آن‌ها جلوگیری شود.

این فعال محیط زیست اضافه کرد: در این رویداد، صندوق ثبت پسماند نیز ایجاد شد تا شرکت‌کنندگان بتوانند با واریز هر میزان وجه دلخواه، در فعالیت‌های محیط‌زیستی سهیم شوند. مبالغ جمع‌آوری‌شده در این صندوق برای حمایت از محیط‌بانان در بند، تأمین هزینه‌های حفاظت از گونه‌های در معرض خطر مانند یوزپلنگ ایرانی و سایر نیازهای اعلام‌شده از سوی سازمان‌های مردم‌نهاد محیط‌زیستی، اختصاص می‌یابد.

حمداوی درباره پیشینه برگزاری این برنامه گفت: من از سال ۱۳۹۸ مفهوم «زندگی پسماند صفر» را معرفی کرده‌ام و از سال بعد، برگزاری این رویدادها در تهران آغاز شد. این سومین دوره‌ی رویداد چرخه‌ی سبز در شیراز و ششمین آن در کشور است.

وی درباره تمرکز رویداد بر استفاده مجدد از لباس‌ها گفت: در تهران چند گالری فعال وجود دارد که با رویکرد بازآفرینی لباس‌های مستعمل و با اهداف محیط‌زیستی، به بازگرداندن پوشاک به چرخه‌ی مصرف می‌پردازند. اما در شیراز هنوز چنین گالری‌هایی شکل نگرفته و به نظر می‌رسد اجرای این ایده در شیراز نیازمند فرهنگ‌سازی و تقویت نگرش پایدار است.

این فعال محیط‌زیست یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها در برگزاری رویدادهای این‌چنینی را فضا دانست و گفت: در سراسر جهان، کانکس‌های بزرگ برای انجام این فعالیت‌ها در نظر گرفته شده است و به‌صورت خیریه‌ای اداره می‌شوند. همچنین مدل‌های دیگری مانند برپایی گالری یا مزون وجود دارد که کافی است نگاهی بیندازیم تا مدل مناسب و هماهنگ با فرهنگ شهری خود را پیدا کرده و اجرا کنیم.»

* برنامه داریم «چرخه‌ی سبز» را در سراسر شیراز گسترش دهیم

عضو شورای اسلامی شهر شیراز که برای بازدید از رویداد چرخه‌ی سبز آمده بود، در گفت‌وگو با «شهر مردم» با اشاره به اینکه توجه به زیست پایدار از مطالبات جهانی است که در کشور ما نیز دنبال می‌شود، گفت: به همت فعالان محیط زیست و حمایت سازمان پسماند شهرداری شیراز این رویداد برگزار شده است.

محمدرضا هاجری با اشاره به اینکه برگزاری این رویداد گرچه امروز محدود به یک بوستان در شیراز است، اما نشان از این دارد که خواستن، توانستن است و همچنین بیان اینکه از شهرداری منطقه ۴ و رئیس سازمان پسماند خواسته‌ایم این برنامه را تکثیر کنند و مختص به یک روز نباشد، افزود: شیراز با توجه به وسعتش، حداقل در چهار بوستان، ظرفیت تکثیر رویداد چرخه‌ی سبز را دارد تا مردم ببینند از وسایلی که به نظر زائد و به درد نخور می‌آیند، چه چیزهای زیبا و شکیلی می‌توان ساخت که قابل مصرف دوباره باشد و پسماند را به حداقل برساند؛ حتی می‌توان غرفه‌های دائم در سطح شهر برای برگزاری آن برپا کرد.

رئیس سازمان مدیریت پسماند شهرداری شیراز در حاشیه‌ی برنامه‌ی «چرخه‌ی سبز» با بیان اینکه این رویداد درواقع نوعی آموزش سبک زندگی برای شهروندان است، گفت: در این برنامه، علاوه بر انتقال مفاهیم زیست‌پایدار، بازار خوبی نیز برای فعالان محیط زیست و هنرمندانی که در سبک زندگی سبز فعالیت می‌کنند، فراهم آمد.

صمد پناهیان با اشاره به اینکه شیراز به فرهنگ در ایران شهره است، تصریح کرد: از این‌رو ترویج فرهنگ استفاده‌ی مجدد می‌تواند با تبلیغات نهادی گسترش یابد. باید با استفاده از ظرفیت رسانه‌ها، فرهنگ خوب مدیریت پسماند و استفاده‌ی مجدد را از استان فارس و شهر خوش‌نام شیراز به سراسر کشور صادر کنیم.

وی افزود: استفاده‌ی مجدد از پارچه‌ها موضوعی بود که امسال بر آن تمرکز کردیم؛ در تمامی ایستگاه‌های ثابت اطلاع‌رسانی پسماند، مخزنی برای دریافت پارچه‌های مستعمل نصب کردیم و شاهد استفاده هنرمندانه از لباس‌ها و پارچه‌ها در این رویداد بودیم که برای ما بسیار جذاب بود. این سطح از بازآفرینی ما را ترغیب می‌کند که در این حوزه فعالیت بیشتری انجام دهیم.

پناهیان همچنین اعلام کرد: برنامه‌هایی برای گسترش این رویداد در سراسر شهر شیراز در دست اجراست تا فرهنگ استفاده‌ی مجدد و کاهش پسماند تثبیت شود.

بخشی از بیانیه‌ای که در این رویداد برای مخاطبان خوانده شد به این شرح است: «زندگی بدون زباله یا “زباله صفر” رویکردی برای کاهش پسماند و افزایش بازیافت و استفاده‌ی مجدد از مواد است تا تأثیرات زیست‌محیطی کاهش یابد و جامعه‌ای پایدار شکل گیرد. اصول آن شامل کاهش مصرف، استفاده‌ی مجدد از اقلام و بازیافت صحیح است. اقدامات عملی شامل برنامه‌ریزی قبل از خرید، استفاده از ظروف و کیسه‌های چندبارمصرف، کاهش پلاستیک، تفکیک و کمپوست زباله‌ها، خرید محصولات محلی و ارگانیک و جایگزینی اقلام یک‌بارمصرف با نمونه‌های بادوام است.

این سبک زندگی به حفاظت از محیط‌زیست، کاهش آلودگی، صرفه‌جویی در هزینه‌ها و ارتقای سلامت جامعه کمک می‌کند.»