مراقب رقبا در بازار جهانی فرش باشیم، روند نزولی صادرات فرش کشورمان در بازار جهانی را در شرایطی شاهد هستیم که که حدود ۹قرن است فرش ایرانی را همه دنیا می‌شناسند، و قدمت سه هزار ساله دارد، آنچه که شاید حکایت از قدرت گرفتن رقبای فرش دستبافت ایرانی داشته باشد.

به گزارش وقایع نیوز: الهام صادقی: صادرات فرش کشورمان در سال ۱۳۹۳برابر با  ۳۳۱ میلیون دلار بود، عدد و رقمی که اما سال بعد از آن کاهش پرشتابی را تجربه کرد به ۲۹۲ میلیون دلار رسید اما در سال ۱۳۹۵ این عدد باز هم افزایش یافت و ۳۶۰ میلیون دلار شد، روند افرایشی که در سال ۱۳۹۶ هم تداوم داشت و این رقم به ۴۲۶ میلیون دلار رسید، ولی یکسال بعد باز کاهش یافت و تجار ایرانی تنها توانستند ۲۸۳ میلیون دلار فرش صادر کنند، روند نزولی که تداوم یافت تا اینکه به ۶۴ میلیون دلار در سال ۱۴۰۰‌ رسید.

نقطه عطف صادرات فرش دستباف

آنچه که نشان می‌دهد نقطه عطف صادرات فرش دستباف به سال ۱۳۹۶ اختصاص داشته است.

آنچه که موجب شد تا ماه گذشته به عبارتی آذرماه امسال نیز عبدالله بهرامی، رئیس اتحادیه سراسری تولیدکنندگان فرش دستباف از کاهش چشمگیر صادرات فرش دستباف در چند سال گذشته سخن بگوید و اینکه صادرات فرش دستباف در چند سال اخیر بیشتر از ۶۰میلیون دلار نبوده است.

این روند کاهشی پرشتاب که حکایت از قدرت گرفتن رقبای کشورمان در این حوزه دارد را در حالی شاهد هستیم که حدود ۹قرن است فرش ایرانی را همه دنیا می‌شناسند، و قدمت سه هزار ساله دارد. ضمن اینکه باید عنون کرد تا محدوده سال ۱۳۷۰ سالانه  حدود یک میلیارد و نیم میلیون دلار میزان صادرات فرش دستباف به کشورهای خلیج فارس و سایر کشورهای هدف بود.

به هر حال این روند کاهشی را در شرایطی نظاره گر هستیم که  جدا از تمامی اما و اگرهای داخلی و خارجی که این روزها بر سر راه صادرکنندگان حوزه فرش دستباف وجود دارد، باید گفت؛ در فرایند زنجیره تولید و تامین فرش دستباف، افراد متفاوتی در حال فعالیت هستند و خلاقیت‌های بسیار زیادی در این صنعت دارند، اما معرفی نشده‌اند و به همین دلیل شناخته شده نیستند. آنچه که فرحناز رافع، رئیس مرکز ملی فرش دستباف ایران هم از آن سخن گفته است.

یک مقایسه آماری

نکته مهم این است که میزان صادرات فرش دستباف کشورمان در حالی سیر نزولی در پیش گرفته که این رقم در کل جهان در سال ۲۰۲۰ به ارزش ۸۷۰ میلیون و ۱۸۴ هزار دلار بوده است؛ البته باید عنوان کرد؛ این درحالی بوده که پیش تر صادرات فرش دستباف در سال ۲۰۱۷ در جهان به ارزش یک میلیارد و ۵۹۰ میلیون دلار بوده است.

از سوی دیگر آمارها حکایت از این دارد که صادرات فرش دستباف هند در سال ۲۰۲۰ به ارزش ۲۸۷ میلیون دلار بوده و صادرات فرش دستباف ایران در همین سال به میزان ۷۲ میلیون دلار بوده است.

نپال نیز در این سال ۵۱ میلیون دلار صادرات فرش داشته است و کشور پاکستان ۵۰ میلیون دلار و چین ۳۱ میلیون دلار صادرات در سال ۲۰۲۰ داشته است.

ارقامی قابل توجه که نشان می‌دهد به دلایل مختلف نتوانسته ایم در این زمینه موفق عمل کنیم. مواردی که بخشی از آنها به مقوله تحریم ها باز می‌گردد، اما باز هم این میزان صادرات رقم قابل قبولی نیست.

در این میان اما جواد اشرفی، معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خراسان جنوبی نظر دیگری دارد، اینکه از نظر وی تولید باید متناسب با با سلیقه و ذائقه بازار داخل و خارج  باشد تا بتواند نظر مشتریان را به خود جلب کند.

به عبارتی زمانی که تولید صنایع دستی ما همراه با ایده‌های خلاقانه باشد، به طور حتم در این زمینه موفق خواهیم شد و مشکلی کمتری هم در فروش محصولات خواهیم داشت.

جدا از این موضوع البته نباید فراموش کرد که داشتن رایزنان اقتصادی، تبلیغات و معرفی محصولات به مشتریان ایرانی و غیر ایرانی نیز موضوعی بوده که باید در دستور کار قرار گیرد.

با این وجود اشرفی بیان کرده است که یکی از مشکلات ما در حوزه صنایع دستی از جمله فرش دستبافت بازاریابی است، ما نباید تنها به بازار کشورهای اروپایی اکتفا کنیم بلکه باید بازاریابی را در سایر کشورهای منطقه و جهان هم دنبال کنیم.

با توجه به آنچه که گفته شد موضوعی مهم که باید به آن توجه داشت این بوده که چند سال گذشته رکود بازار فرش و تحریم‌ها موجب کاهش صادرات این کالای با ارزش شده ولی بافندگان ایرانی تمام توان و تلاش خود را به کار گرفتند تا جایگاه این هنر صنعت اصیل ایرانی با وجود کاهش صادرات آن همچنان حفظ شود، بنابراین می‌طلبد تا برنامه ریزان سیاسی و اقتصادی نیز نگاهی به این مقوله داشته و دنبال راهکاری اثرگذار باشند پیش از اینکه رقبا در این بازار جایگاه کشورمان را به نام خود ثبت کنند.