در دلِ سینمای مستقل ایران، «چای سرد» نه فقط نام یک فیلم، بلکه که یک نام از «تجربه‌ای انسانی» است. تجربه‌ای که گرمای روابط ،سردی واقعیت و لرزش‌های پنهان زندگی را کنار هم می‌نشاند. تجربه ای که انسان معاصر در قاب «چای سرد» امیر راضی شکل می گیرد.

به گزارش وقایع نیوز به نقل از هنرمندنیوز؛ امیرقاسم راضی نویسنده، کارگردان و تهیه کننده «چای سرد»تجربه فیلم سازی در اروپا و ایران را دارد و با عوامل سینمایی مختلفی و گوناگونی در پروژه های خود همکاری کرده است. اما ظاهرا در اکثر ساخته های او در سینمای ایران، نامی دیده می شود که  اعتماد و صمیمیت امیر راضی بعنوان فیلم ساز با وی را حکایت می کند.

نام مجید بیگناه، در اکثر ساخته های امیر راضی یا بعنوان دستیار و یا بعنوان مدیر روابط عمومی به چشم می خورد. در فیلم «چای سرد» نیز او بعنوان مدیر روابط عمومی در کنار امیر قاسم راضی حضور دارد تا سومین تجربه همکاری سینمایی خود با این کارگردان رقم بخورد.

با او به همین بهانه گفتگویی انجام داده ایم. دکتر مجید بیگناه با نگاهی پژوهش محور  از منظر ارتباطات اجتماعی و رسانه، به سوالات ما، روایت فیلم را از قابِ سینما  پاسخ گفته است. در این گفت‌وگو، نه تنها از تجربه‌های حرفه‌ای او در مسیر معرفی «چای سرد» می‌شنویم، بلکه دریچه‌ای به درک تازه‌ای از رابطه میان سینما، جامعه و “انسان معاصر” گشوده می‌شود.

این مصاحبه دعوتی است برای قدم گذاشتن در پشت‌صحنه‌ی یک جهان احساسی. در پاسخ های او، واژه‌ها ادامهٔ تصویر می‌شوند و ابعاد جدیدی از شخصیت کارگردان و نویسنده فیلم (امیر قاسم راضی) و همچنین و حال و هوای«چای سرد» به تصویر کشیده می شوند.

ابتدا کمی از فضای کلی فیلم «چای سرد» بگویید.

«چای سرد» چهارمین فیلم بلند سینمایی امیرقاسم راضی است که در ایران آن را ساخته. این  فیلم داستان خانواده‌ای را روایت می‌کند که مشغول اسباب‌کشی به منزل جدید هستند؛ اما حادثه‌ای رخ می‌دهد که جدال با مرگ و زندگی آغاز می‌شود…

«چای سرد» در سال ۱۴۰۱ مراحل ساختش آغاز شد و اوایل سال ۱۴۰۲ مراحل فنی و تدوین خود را به پایان رساند. متاسفانه این فیلم بیش از ۲ سال در توقیف ماند و جواز اکران به آن داده نمی شد! در طول این مدت هیچ پاسخ قانع کننده ای برای این موضوع دریافت نمی شد. سرانجام با پیگیری های مکرر، در اوایل پاییز امسال «چای سرد» موفق شد مجوز اکران خود را دریافت کند و در سینما های گروه هنر و تجربه به نمایش در آمد.

«چای سرد» فیلمی  بر پایه  زندگی« انسان معاصر»

 بعنوان مسئول روابط عمومی فیلم «چای سرد»، این ساخته امیر راضی را چگونه ارزیابی می کنید؟

به نظر من «چای سرد» فیلمی است بر پایه جزئیات دقیق از زندگی« انسان معاصر». یا حداقل می توان گفت؛ سازنده این اثر سینمایی تلاش می کند که مخاطبان را با مفهوم«انسان معاصر» بیشتر آشنا کند.

در سراسر این فیلم، روایتی آرام اما پرتنش را در طول قصه دنبال می کند. با توجه به شناخت چندین ساله من از نویسنده و کارگردان (امیر قاسم راضی) و همچنین بعنوان مسئول روابط عمومی«چای سرد»، می توانم بگویم که وی از همان ابتدا نگارش فیلمنامه می دانسته که برای ارتباط با مخاطب؛ باید فضایی را خلق کند که به همان اندازه که واقعی و صمیمی است، برانگیزه کننده حس کنجکاوی هم نیز باشد. نقش کارگردان اینجا ایجاد همین فضای دوگانه بود. یعنی اول حفظ راز فیلم و در عین حال برانگیختن میل مخاطب برای کشف آن با تکیه بر رئالیستی بودن داستان فیلم.

«انسان معاصر» با زمان حال خود،فاصله انتقادی دارد

چرا فیلم « چای سرد» را با مفهوم « انسان معاصر»  پیوند می زنید؟

اول اجازه دهید کمی درباره «انسان معاصر» حرف بزنیم. این نظریه رایج دررشته علوم ارتباطات اجتماعی، مربوط به «جورجو آگامبن» فیلسوف معاصر ایتالیایی است. از دیدگاه وی معاصر بودن یعنی دیدن تاریکیِ زمانه. وی اعتقاد دارد: انسان واقعاً معاصر کسی است که تاریکی عصر خود را می‌بیند. نه به این معنا که بدبین است؛ بلکه قادر است نقاط پنهان، سایه‌ها و بخش‌های نااندیشیده‌ی جامعه را حس کند.

از طرف دیگر«انسان معاصر» کسی است که با زمان حال خود یک فاصله انتقادی دارد. او به‌جای آنکه بی‌چون‌وچرا در جریان‌های فرهنگی، سیاسی،اقتصادی و تکنولوژیک غرق شود، از بیرون به آنها نگاه می‌کند. این فاصله‌گذاری باعث می‌شود؛ بتواند «معنا»ی زمانه را کشف کند. از طرفی گرفتار جریان‌های غالب نشود و نگاه انتقادی و خلاق داشته باشد.

فراموش نکنیم؛ معاصر بودن تنها با مشاهده به دست نمی‌آید؛ بلکه یک انسان معاصر باید جرأت مواجهه با زخم‌ها، تناقض‌ها و بحران‌های عصر خود را داشت. کاری که امیر قاسم راضی با ساخت فیلم «چای سرد» نشان داد شهامت روبه رو شدن با لایه های پنهان زخم های عمیق جامعه – بعنوان یک فیلم ساز دغدغه مند – را دارد.

از دیگرشاخصه های معاصر بودن می توان به حرکت برخلاف جریان غالب، مقاومت در برابر روندهایی که جامعه را یک‌دست و هم‌شکل می‌کند، مقاومت در برابر جریان های رسانه‌ای، مقاومت در برابرمصرف‌گرایی، مقاومت در برابرسیاست‌های کنترل و نظارت، مقاومت در برابر سرعت و شتاب‌زدگی تکنولوژیک و..  اشاره کرد. «انسان معاصر» با این مخالفت ها و مقاومت ها، راه‌هایی برای بازاندیشی، مکث و توقف کردن و مشاهده متفاوت باز می‌کنند.

به بیان ساده تر می توان گفت؛ «انسان معاصر»یک مشاهده‌گر منفعل نیست. او کسی است که «روشنایی پنهان» در تاریکی زمانه را می‌بیند، امکان‌های نو را از دل بحران‌ها بیرون می‌کشد و می‌تواند جهان را دوباره تصور کند.

با توجه به تعاریف و توضیحاتی که داده شد، وقتی تیتراژ پایانی«چای سرد» پس ازحدود یک ساعت و نیم نمایش، بر پرده نقره ای سینما نقش می بندد و مخاطب می خواهد سالن سینما را ترک کند؛ ذهن و باور تماشاچی پر از سوال و پرسش می شود. او اگر کمی با مفاهیم « انسان معاصر» آشنا باشد، پس از دیدن این فیلم، خودش را نزدیکتر به این مفهوم حس خواهد کرد. از سوی دیگر یک یقین در او ایجاد می شود که سازنده و خالق «چای سرد» باید فردی باشد دارای ویژگی های ذاتی یک «انسان معاصر».

تفکر« انسان معاصر»حتی در خود فیلم نیز کاملا مشهود است. دیالوگ های خسرو با اطرافیان و همسرش و روند خود داستان نشان از این دارد که نویسنده و کارگردان «چای سرد» تلاش می کند تا مخاطبین را در یک جریان روانکاوی قرار دهد تا بیننده به شناخت بهتری از«انسان معاصر»دست یابد.

من فیلم «چای سرد» را یک اثر فلسفی عمیق با تکیه بر مفهوم «انسان معاصر» ارزیابی می کنم. ظاهرا راضی از لحظه نگارش تا کارگردانی و ساخت، این دغدغه را با خود به همراه داشته است. در نهایت امیر راضی به خوبی تئانسته انسان معاصر در را قاب «چای سرد» به تصویر بکشد.

استراتژی «تدریج در افشاگری»

مهم‌ترین استراتژی شما بعنوان مدیر روابط عمومی برای معرفی اولیه فیلم به مخاطبان چه بود؟

در تمامی مسیر تبلیغات و پوشش رسانه ای (چه قبل ازمراحل تولید، چه در زمان تولید، چه پس از تولید  و چه در زمان نمایش و اکران رسمی فیلم) یک اتاق فکر توسط من و امیرقاسم راضی بعنوان نویسنده، تهیه کننده و کارگردان وجود داشت.

همه مراحل با هم اندیشی و مشورت، ابتدا طراحی و سپس به مرحله اجرا در می آمد. برای ما یک اصل کلی وجود داشت. ما یک استراتژی نهایی را برای روابط عمومی و اطلاع رسانی ترسیم کردیم. استراتژی روابط عمومی فیلم بر پایه «تدریج در افشاگری» پایه گذاری شده بود. یعنی اطلاعات را لایه‌به‌لایه منتشر کردیم تا هم از لو دادن داستان (اسپویل شدن)جلوگیری شود و هم کنجکاوی مخاطب افزایش پیدا کند. مخاطب امروز حوصله روایت‌های طولانی تبلیغاتی را ندارد؛ پس ما تصمیم گرفتیم هویت فیلم را در اطلاع رسانی ها آهسته و تأثیرگذار پیش ببریم.

دکتر مجید بیگناه

روابط‌ عمومی باید«پل» باشد، نه «بلندگو»

روابط‌عمومی چطور میان خواسته‌های کارگردان و تهیه‌کننده با محدودیت‌های تولید تعادل ایجاد کرد؟

کلید این کار تعامل و گفت‌وگو بود. من همیشه اعتقاد دارم، روابط‌ عمومی باید«پل» باشد، نه «بلندگو». من و کارگردان با ایجاد جلسات کوتاه اما مداوم ، خواسته‌ها و دغدغه‌ها را شفاف می کردیم و به یک نقطه مشترک می ‌رسیدیم. این شفاف‌سازی از بسیاری از سوءتفاهم‌های احتمالی جلوگیری می کرد. امیرقاسم راضی، دامنه گسترده ای در مطالعات رسانه ای دارد. این دانش و سواد رسانه ای امیر راضی، در طول مسیر به من کمک کرد تا بتوانم راحت تر در امر روابط عمومی حرکت کنم.

امیر راضی در پشت صحنه «چای سرد»

رد پای مفاهیم «انسان، انسانیت و زندگی» در آثار امیر راضی

مهم‌ترین ویژگی فیلم که باید در پیام‌رسانی پررنگ می‌شد چه بود؟

مفاهیم انسان، انسانیت و زندگی برای امیر راضی بسیار پر رنگ است. رد پای این مفاهیم را می توان در تمامی آثار راضی مشاهده کرد. در فیلم های «ماهی«، «گل سرخی از آفریقا»، «کودک شاعر» و همین فیلم اخیر «چای سرد» کاملا این موضاعات بچشم می خورد.

به طور مثال شیشه و تنگ ماهی و ماهی قرمز نمادی برای زندگی در آثار راضی است. در  فیلم های او، تنگ ماهی و یا کیسه آبی که ماهی قرمز کوچک درون آن است، درجایی از قصه و بر اثر یک حادثه ناگهانی، می شکند و یا پاره می شود. ماهی قرمز به زمین می افتد و جدال  با مرگ و تلاش برای بقا و زندگی شکل می گیرد. اما آن ماهی های قرمز فیلم های امیر راضی در لحظه آخر توسط شخصی نجات پیدا می کنند و زنده می مانند. ماهی نشانه ای از حیات است و فرد نجات دهنده در آثار راضی، مفهوم انسانیت. در فیلم «چای سرد» هم، تنگ ماهی می شکند و ماهی برای زنده ماندن تلاش می کند. خسرو – شخصیت اصلی فیلم – هم در سکانس های پایانی تلاش می کند و دست و پا میزند برای بقا! به مانند ماهی قرمز درون فیلم!

فیلم «چای سرد»درباره موقعیت‌هایی است که مرزهای اخلاقی و احساسی انسان را به چالش می‌کشد. لذا سعی کردیم پیام اصلی تبلیغات را حول محور «انتخاب‌های سخت»، «تنهایی‌های نادیده انسان معاصر» و همچنین موضوع «انسانیت» بچرخانیم.

تبلیغات در شبکه های اجتماعی بر پایه صداقت

 در شبکه های اجتماعی نیز تبلیغات «چای سرد»دیده می شود. از ظرفیت شبکه‌های اجتماعی چطور استفاده کردید؟

در یک کلا م با ایجاد «چهره انسانی» برای فیلم. یعنی به جای پست‌های خشک تبلیغاتی، روایت‌های پشت صحنه، حس و حال بازیگران و لحظات واقعی گروه تولید را نشان دادیم. مبنای کارما در تبلیغات شبکه های اجتماعی برپایه صداقت بود. درچنین اتمسفر و فضای تبلیغاتی، کاربرها به صداقت واکنش مثبتی نشان می‌دهند.

 روابط‌عمومی فیلم چطور توانست اعتماد مخاطب را جلب کند؟

با پرهیز از هیجان‌زدگی. ما وعده‌ای ندادیم که عمل نکنیم. هرچیزی که گفتیم، واقعی بود. باز هم تاکید می کنم: «مخاطب وقتی احساس کند احترام می‌بیند، اعتماد می‌کند».

کیفیت مهم‌تر از کمیت

آیا در کمپین رسانه‌ای فیلم سینمایی «چای سرد» از اینفلوئنسرها استفاده شد؟

بله. اما به شکل کاملا محدود و هدفمند. ترجیح دادیم از کسانی استفاده کنیم که خودشان با فضای فیلم ارتباط دارند، نه صرفاً افرادی با فالور بالا! اعتقاد من و کارگردان فیلم بر این بود کیفیت مهم‌تر از کمیت است. در این راه خانم مینا نوروزی فرد – بازیگر کهنه کار سینما و تلویزیون – بعنوان یکی از بازیگران اصلی فیلم«چای سرد» به من و کارگردان کمک فراوانی کرد.  ما در بحث مالی واقعا دستمان خالی بود. بوجه فیلم بسیار اندک و از نظر اقتصادی بسیار در مضیقه بودیم. سینمایی که بر اثر معادلات مالی آنچنانی و با استفاده از سلبریتی ها و بوجه های تبلیغاتی هنگفت، به مرحله اکران می رسد، خب تکلیفش کاملا مشخص است. لذا تاثیرات هزینه های آنچنانی و نجومی آن نیز در تمامی جوانب قابل مشاهده خواهد بود. گروه تبلیغات و روابط عمومی با بودجه اندک و با  ابزارهای محدودی که در اختیار داشت، تلاش کرد تا به بهترین شکل فیلم «چای سرد» را  به مخاطبان معرفی کند.

امیر راضی و مینا نوروزی فرد در مراسم اکران « چای سرد» در موزه سینمای ایران

 «چای سرد» می تواند ارمغان های بسیار با ارزشی داشته باشد

 چه مهارت‌هایی برای یک مدیر روابط‌عمومی سینمایی ضروری است؟

شنیدن و دیدن خوب. تحلیل سریع. و مهم‌تر از همه، توانایی «ترکیب واقعیت با روایت جذاب». روابط‌عمومی باید حقیقت را به زیباترین شکل ممکن روایت کند، نه اینکه آن را بزرگ نمایی کند.

در آخر اگر بخواهید «چای سرد» را با یک جمله معرفی کنید؟

«چای سرد» داستان لحظه‌ای است که تصمیم‌های کوچک، زندگی را برای همیشه تغییر می‌دهند.

یقینا درباره این فیلم، اهالی سینما در آینده ای نه چندان دور بیشتر خواهند شنید. «چای سرد» امضایی دارد که برای سینمای ایران می تواند ارمغان های بسیار با ارزشی را با خود به همراه داشته باشد.