بررسی حذف یونجه در جیره غذایی بره‌های پرواری، یکی از منابع مهم و اصلی در تأمین گوشت قرمز کشور، بره‌­های پرواری است که بخش زیادی از تولید گوشت گوسفند را به خود اختصاص می‌­دهد.

به گزارش پایگاه خبری وقایع‌نیوز به نقل از اخبار سبز کشاورزی؛ زهرا محبوبی| برای دست‌یابی به تولید مطلوب و اقتصادی در پرورش گوسفند در یک برنامه تغذیه­‌ای باید نیازهای غذایی ­دام، کیفیت مواد خوراکی و زمان مصرف آنها مورد توجه قرار گیرد.

در این میان، با توجه به کاهش علوفه و مراتع در ایران، دامدار ناچار به استفاده از کنسانتره بیشتر در جیره غذایی است و البته باید نکات ضروری در تغذیه کنسانتره و نسبت­‌های مناسب را به دقّت رعایت نماید.

از طرفی علوفه­‌ها به‌دلیل داشتن ماهیت فیبری و میزان انرژی و پروتئین ناکافی برای رشد بره­‌های پرواری، نمی‌توانند مواد مغذی مورد نیاز این دام‌­ها را به‌طور کامل تأمین کرد؛ لذا لازم است این کمبود از مواد خوراکی متراکم از نظر انرژی، پروتئین یعنی کنسانتره تأمین گردد.

استفاده از کنسانتره در جیره بره­‌های پرواری در کشور امری عادی و معمول است، ولی آنچه دارای اهمیت است سطح مناسب کنسانتره یا به‌عبارتی نسبت مناسب علوفه به کنسانتره در جیره است.

به‌طور کلی، در سیستـم پرواربندی باید در جهت افزایش تولید، کاهش هزینـه‌ها و در نهایت قیمت تمام شده محصول، گام برداشت.

بنابراین با استفاده از خوراک‌های متراکم که سطح انرژی، پروتئین، ویتامین و مواد معدنی مطلـوب دارند، می‌توان با کاهش طول دوره پروار و همچنین بهبود افزایش وزن روزانه، بهترین سود را در سیستم پروار به دست آورد.

در یک کار تحقیقاتی که با همکاری اساتیدی همچون دکتر ناصر کریمی و دکتر جهان بخشی، در دانشگاه آزاد اسلامی ورامین پیشوا انجام گرفت، تیمارهای متفاوتی از بره‌های پرواری با جیره های غذایی مختلف از نظر درصدهای علوفه و کنسانتره مورد بررسی قرار گرفت.

تیمارهای تغذیه‌ای

این کار تحقیقاتی با چهار تیمار شامل

تیمار یک: جیره پروار حاوی ۸۰ درصد کنسانتره و ۲۰ درصد علوفه (شامل ۱۰درصد کاه­ گندم و۱۰ درصد یونجه خشک)؛

تیمار دوم: جیره پروار حاوی ۸۰ درصد کنسانتره و۲۰ درصد علوفه (شامل ۲۰ درصد کاه ­گندم و صفر درصد یونجه خشک)؛

تیمار سوم: جیره پرواری حاوی ۹۰ درصد کنسانتره و۱۰ درصد علوفه (شامل ۵ درصد کاه­ گندم و ۵ درصد یونجه خشک)؛

تیمار چهارم: جیره پروارحاوی ۹۰ درصد کنسانتره و۱۰ درصد علوفه (شامل ۱۰درصد کاه­ گندم و صفر درصد یونجه خشک) در گوسفندداری خصوصی در مدت ۱۰۰ روز انجام شد.

نتایج

 براساس نتایج به‌دست آمده حذف یونجه هیچ مشکل تولیدی در این دام‌ها ایجاد نکرد. افزایش کنسانتره و حذف یونجه در جیره باعث بالا رفتن مصرف خوراک و افزایش وزن روزانه و در مجموع وزن نهایی بالاتری در بره‌های پرواری می‌گردد؛ همچنین باعث بهبود ضریب تبدیل خوراک، عملکرد رشد و درصد لاشه گردید.

از طرفی تغذیه بره­های پرواری در مراتع یا با علوفه اگرچه ممکن است سبب تولید لاشه­هایی با نسبت گوشت لخم بیش‌تری شود؛ ولی سبب کاهش سرعت رشد و ایجاد لاشه‌های سبک­تر خواهد شد.

در مقابل پرواربندی بره­‌ها با جیره­‌هایی بر پایه کنسانتره، سبب افزایش سرعت و بازده رشد و تولید لاشه­ سنگین‌­تر می‌­شود.

ترکیب و درصد مواد مغذی مورد استفاده در جیره غذایی:

۱.در هر کیلوگرم پیش مخلوط: ۱۳۰۰۰۰۰ واحد بین المللی ویتامین آ، ۳۶۰۰۰۰ واحد ویتامین دی، ۱۲۰۰ واحد ویتامین ای، ۱۶ گرم روی، ۱۰ گرم منگنز، ۰/۸ گرم آهن، ۰/۱۲ گرم کبالت، ۰/۱۵ گرم ید، و ۰/۰۸ گرم سلنیوم

زهرا محبوبی- دانشجوی دکترای تغذیه دام