سواحل مکران گنج پنهان کشور، سواحل مکران که به فرموده رهبر انقلاب «گنج پنهان» کشور است با داشتن قابلیت‌های فراوان و قرار داشتن در موقعیت جغرافیایی ویژه از اهمیت بالای استراتژیکی برای ایران برخوردار است.

به گزارش وقایع‌نیوز به نقل از مهر، توسعه سواحل مکران کلید واژه‌ای بود که نخستین‌بار از سوی مقام معظم رهبری اعلام شد، توجه به اقتصاد دریا محور و توسعه شرق و جنوب شرق کشور در این مساله دنبال می‌شود.

طبق لایحه برنامه هفتم توسعه قرار است سهم اقتصاد دریا از تولید ناخالص داخلی از ۲ درصد به ۶ درصد افزایش پیدا کند و یکی از لوازم آن سرمایه‌گذاری در پس‌کرانه‌های سواحل مکران از نظر ایجاد بنادر بزرگ، راه‌های مواصلاتی جاده، ریل و حتی فرودگاه و خطوط دریایی، ایجاد زیرساخت‌های کشاورزی، گردشگری، شیلاتی و تجاری باید مدنظر قرار گیرد.

توسعه سواحل مکران و اقتدار دریایی از سال‌های قبل مورد تأکید فرمانده کل قوا بوده است، در بحث اقتدار دریایی ارتش جمهوری اسلامی اقدامات خوبی انجام داده است به گونه‌ای که امروز در آب‌های آزاد جهان حضور داریم و امنیت را در عرصه دریاها و اقیانوس‌ها فراهم شده است.

موافقت مجلس با یک فوریت لایحه اساسنامه سازمان توسعه سواحل مکران

در جلسه علنی (چهارشنبه ۲۲ شهریور ماه) مجلس شورای اسلامی بررسی دو فوریت لایحه اساسنامه سازمان توسعه سواحل مکران در دستورکار قرار گرفت.

نمایندگان مجلس شورای اسلامی با ۷۱ رأی موافق، ۱۱۷ رأی مخالف و ۸ رأی ممتنع از مجموع ۲۰۷ نماینده حاضر با دو فوریت این لایحه مخالفت کردند.

سپس یک فوریت این لایحه به رأی گذاشته شد که نمایندگان با ۱۲۳ رأی موافق، ۷۲ رأی مخالف و ۲ رأی ممتنع از مجموع ۲۰۹ نماینده حاضر در مجلس با آن موافقت کردند.

سواحل مکران می‌تواند موتور توسعه کشور باشد

حسین دهقان به عنوان نماینده دولت و رئیس سازمان توسعه سواحل مکران در دفاع از ضرورت بررسی لایحه مذکور به صورت دوفوریت، گفت: امروز بیش از هر مسئله دیگری نیازمند اقدام و عمل انقلابی هستیم چرا که در صورت کوتاهی، آیندگان ما را قضاوت خواهند کرد این در حالی است که سواحل مکران می‌تواند موتور توسعه کشور باشد. اگرچه گلایه‌هایی از بی توجهی دولت‌های گذشته در گسترش این منطقه وجود دارد اما بر این باور هستیم که توسعه سواحل مکران موجب توسعه استان خواهد شد. برداشتن بار عظیم توسعه منطقه و جبران عقب ماندگی آن بدون همراهی مجلس امکان پذیر نیست.

رئیس سازمان توسعه سواحل مکران با بیان اینکه امروز رقبای منطقه با سرعت به دنبال حذف و خنثی سازی ظرفیت‌های کشور از جمله سواحل مکران هستند، گفت: غفلت ما در این زمینه می‌تواند پیامدهای غیرقابل جبرانی در مسیر توسعه کشور داشته باشد.

نگاه دولت سیزدهم به توسعه سواحل مکران یک نگاه فرا ملی است

حسین دهقان، نماینده ویژه رئیس جمهور و دبیر اجرایی شورای توسعه سواحل مکران، در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به اینکه نگاه دولت سیزدهم به توسعه سواحل مکران یک نگاه فرا ملی است، گفت: طی سال‌های گذشته، حوزه توسعه سواحل مکران و بهره‌گیری از ظرفیت‌های اساسی که در این منطقه وجود دارد که قادر است سهم قابل توجهی از اقتصاد ملی را به خود اختصاص دهد مطرح شده ولی سرعت کار یا ابعاد مورد توجه متناسب با این خواسته و مطلوب نبوده، هر چند که در دولت‌های گذشته یک سری اقدامات اولیه انجام شده ولی از این نظر که چه مقدار آن اقدامات منجر به عمل و اقدام شده با آن فاصله داریم.

دهقان افزود: بیشتر اقدامات در گذشته در زمینه تهیه اسناد بوده که کارهای خوبی است و نمی‌توان آنها را نفی کرد ولی تا بخواهد وارد مرحله عمل شود کار سخت و دشواری است و در دولت سیزدهم چند گام بزرگ در زمینه توسعه سواحل مکران برداشته شده است. امیدواریم این گام‌ها را بتوانیم عملیاتی کنیم و مردم در گستره ملی و حتی فرا ملی از نتایج آن بهره مند شوند.

وی با تاکید بر این مطلب که در گام نخست یک برنامه بلند مدت توسعه‌ای برای منطقه مکران تدوین شده، اظهار داشت: برنامه به شکلی است که ما توسعه را تنها از این زاویه نگاه نمی‌کنیم که قرار است یک سری اقداماتی صورت بگیرد که منجر به ایجاد کارخانه شود و یا صنعتی راه اندازی شود بلکه نگاه‌ها به جنبه‌های مختلف نظیر ابعاد اجتماعی، فرهنگی، بومی و زیست محیطی است.

دبیر اجرایی شورای توسعه سواحل مکران همچنین افزود: نگاه دولت سیزدهم به توسعه سواحل مکران یک نگاه فرا ملی است ضمن اینکه بر این باور و اعتقاد هستیم که این منطقه می‌تواند جنبه‌های صنعتی نیز داشته باشد و شاید بزرگترین شاخصه آن بحث‌های تجاری و بازرگانی باشد. سواحل مکران را می‌شود به محلی برای فعالیت در چند زمینه در سطح منطقه و حتی بین‌المللی تبدیل کرد و این توسعه را از این منظر می‌توان یک توسعه همه جانبه تلقی کرد و با بهره‌گیری از تجارت گذشته در زمینه سرمایه گذاری‌های بزرگ صنعتی مثل عسلویه، کاستی‌هایی را که در آن مناطق وجود دارد در منطقه مکران تکرار نشود و این موضوع در برنامه‌ها لحاظ شده به گونه‌ای که مولفه‌هایی مورد توجه قرار داده شده که تأمین کننده آتیه مطلوب، متوازن و هم پا در زمینه‌های مختلف است.

بنابراین گزارش؛ صنعت گردشگری بزرگترین و متنوع‌ترین صنعت در دنیا به حساب می‌آید، بسیاری از کشورها این صنعت پویا را به عنوان منبع اصلی درآمد، اشتغال و رشد بخش خصوصی و توسعه ساختار زیربنایی می‌دانند و بر همین اساس یکی از راهبردهای لازم که امروزه در اغلب کشورهای جهان مورد استفاده قرار گرفته، توسعه و گسترش گردشگری در نواحی محروم و دارای پتانسیل گردشگری است.

سیستان و بلوچستان با دارا بودن ۳۰۰ کیلومتر خط ساحلی در امتداد سواحل مَکُران از استعداد بالقوه‌ای برای گسترش توریسم و گردشگری دریایی برخوردار است که بهره‌گیری از این ظرفیت خود عاملی مهم برای رشد اقتصادی این استان محسوب می‌شود.

سواحل مکران که به فرموده رهبر انقلاب «گنج پنهان» کشور است با داشتن قابلیت‌های فراوان و قرار داشتن در موقعیت جغرافیایی ویژه از اهمیت بالای استراتژیکی برای ایران برخوردار است و از این حیث، تاکید فرمانده معظم کل قوا بر احیای نام تاریخی مکران و توسعه این سواحل نشان از هوشمندی، دقت نظر و نگاه عمیق ایشان در مسائل منطقه و جهان دارد. سواحل متمایز و متفاوت مکران با طول ۵۴۱ کیلومتر بکر و دست نخورده است، از طرفی یکی از ویژگی‌های سواحل مکران تلاقی کویر، تالاب، کوه و جنگل با دریا است.

رونق صنعت گردشگری دریایی در سواحل مکران

علیرضا جلال‌زایی به عنوان سرپرست اداره کل میراث فرهنگی در گفتگو با خبرنگار مهر، گفت: سرمایه‌گذاران برای بهره‌مندی از این ظرفیت می‌توانند در هر یک از زیرساخت‌های گردشگری مانند مجتمع‌ها و تفریحگاه‌های گردشگری، بوم گردی‌ها، رستوران‌ها و تالارهای پذیرایی فعالیت کنند و ما هم برای آنها فرش قرمز پهن می‌کنیم و در این فرش قرمز حتماً آنها را همراهی خواهیم کرد که بخشی از این حمایت‌ها در قالب ارائه تسهیلات است.

این مقام مسئول تصریح کرد: در زمینه گردشگری دریایی اداره کل میراث فرهنگی سیستان و بلوچستان آماده است از سرمایه‌گذارانی که علاقمند هستند در زمینه سرمایه‌گذاری در گردشگری دریایی ورود کنند، حمایت کند، یکی دیگر از این حمایت‌ها فراهم کردن مجوزهای لازم و تسهیل در امور است تا سرمایه گذاران بتوانند با این مجوزها کارکرد و زیرساخت‌های گردشگری را توسعه دهند. به دنبال آن هستیم تا کشتی که قبلاً بین کشور ایران و عمان در حال رفت و آمد بود و مسافران را جابجا می‌کرد، دوباره راه اندازی کنیم، در این زمینه مشکلاتی بر سر راه بود که رفع شد.

وی تاکید کرد: اگر به دنبال آن هستیم که اقتصاد کشور و به تبع آن سیستان و بلوچستان فعال‌تر و پویاتر شود، باید چراغ گردشگری را از دریا روشن کنیم. باید فانوس گردشگری دریایی را به گونه‌ای روشن کنیم که این فانوس دید بسیار خوب و همگانی برای همه باشد تا سرمایه‌گذاران ورود کنند. بندر چابهار به عنوان تنها بندر اقیانوسی ایران دارای جذابیت‌ها و جاذبه‌های بسیار خوبی است که باید آنها را قدر بدانیم و سرمایه گذاران واقعی را جذب کنیم.

امکان توسعه ظرفیت کشاورزی و شیلات در سواحل مکران

سیدحسین حسینی معاون وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به توسعه سواحل مکران با محوریت حکمرانی و تاکید بر دیپلماسی و اقتصاد دریا محور، گفت: ظرفیت‌های توسعه سواحل مکران در بخش کشاورزی به خصوص شیلات و آبزیان، ظرفیت‌های زارعت، باغبانی و میوه‌های گرمسیری، دام به خصوص گاو، گوسفند و مرغ دشتیاری و ظرفیت‌های منابع طبیعی و آبخیزداری جهت جلوگیری از فرسایش آب و خاک نکاتی است که باید مورد توجه قرار داد.

معاون وزیر جهاد کشاورزی ضمن ارائه توضیحی درباره صنایع وابسته بخش کشاورزی در منطقه و همچنین ایجاد شهرک‌های کشاورزی، شیلاتی، دامی و باغی در خصوص اقدامات انجام شده در حوزه سواحل مکران در بخش ساخت بنادر صیادی، توسعه پرورش ماهی در دریا (قفس) و پرورش میگو در سواحل همچنین صید فراساحلی و صید از سواحل سایر کشورها، تاکید کرد: این ظرفیت‌ها در یک تا دو برنامه ۵ ساله، اشتغال بیش از ۳۰۰ هزار نفر را در منطقه به دنبال خواهد داشت که تأمین الزامات مالی و حمایت همه دستگاه‌های مرتبط می‌تواند تسریع در عملیاتی کردن این برنامه‌ها را در پی داشته باشد.

آغاز جمعیت‌پذیری در شهر جدید مکران با ۲۰۰ هزار نفر جمعیت

علیرضا جعفری مدیرعامل شرکت عمران شهرهای جدید به تشریح سیاست‌گذاری‌ها و مجموعه راهکارهای اجرایی آن شرکت برای ایجاد شهرک‌ها و شهرهای جدید در منطقه مکران با توجه به رویکرد کلی حاکمیت برای استقرار جمعیت و اشتغال در نوار ساحلی جنوب پرداخت و گفت: با توجه به جهت‌گیری‌هایی آمایش سرزمین در کشور برای سوق دادن جمعیت به سواحل جنوبی کشور و همچنین تاکید رهبر انقلاب برای بهره‌مندی از سواحل مکران، جانمایی و ایجاد شهرک‌های مسکونی و شهرهای جدید در برنامه قرار گرفت.

مدیرعامل شرکت عمران شهرهای جدید در ادامه تاکید کرد: بر پایه مطالعات انجام شده هم‌اکنون، دو شهر جدید تیس و شهر جدید مکران در منطقه چابهار و در گستره غربی جاسک و شهر جدید خلیج‌فارس حدفاصل میناب و بندرعباس به عنوان شهرهای جدید جانمایی شده است.

جعفری افزود: با توجه به برنامه‌های توسعه‌ای دولت در منطقه هاب انرژی مکران و استقرار بندر اقیانوسی در این منطقه، برنامه استقرار فعالیت‌های پتروشیمی و صنعتی در کوه مبارک، مطالعات امکان‌سنجی شهر جدید مکران با ظرفیت ۲۰۰ هزار نفر جمعیت حدفاصل شهر جاسک و کوه مبارک در محدوده ۲ هزار و ۴۰۰ هکتار انجام شده است. تهیه طرح جامع شهر مکران در حال انجام است که مقرر است تا بعد از تصویب در شورای‌عالی شهرسازی و معماری، عملیات استقرار مدیریت شهری در شهر جدید مکران پیگیری و عملیات اجرایی شهرسازی در این منطقه آغاز شود.

جعفری با اعلام اینکه محدوده توسعه مکران از گوادر در مرز ایران و پاکستان تا میناب برنامه‌ریزی شده است، افزود: مکان‌یابی احداث شهر جدید خلیج‌فارس بین میناب تا بندرعباس به عنوان شهر مکمل بندرعباس با رویکرد اقتصادی و سکونت توأمان در حال انجام است.

توسعه سواحل مکران نیازمند بودجه مستقل

علی طالبی معاون اجرایی و نظارت عملیاتی دبیرخانه سواحل مکران‏ با اشاره به یک فوریتی بودن لایحه اساسنامه توسعه سواحل مکران به اینکه حداقل طی یک ماه آینده با تصویب مجلس سازمان توسعه سواحل مکران تأسیس خواهد شد، گفت: مقدمه پیشرفت و توسعه داشتن سازوکار و بستر مناسب برای برنامه‌ریزی، اجرا و نظارت است اقدامات جزیره‌ای بدون هدف و برنامه مسیری است که این چند سال دبیرخانه توسعه سواحل مکران رفته است و نتیجه قابل قبول نگرفته است در سال ۱۳۹۵ مصوبه قانونی در مجلس شورای اسلامی مطرح می‌شود در قالب ماده ۶۸ قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور تکلیف می‌شود سازمانی برای توسعه سواحل مکران با شخصیت شرکتی که تمام اختیارات و اقتدارها، برای مدیریت یکپارچه در منطقه را در اختیار داشته باشد تأسیس شود.

البته این سازمان باید از گذشته شکل می‌گرفت که اگر این اتفاق می‌افتاد مسیر توسعه تا به امروز هموارتر پیش می‌رفت.همچنان که مقام معظم رهبری در فرمایشات اخیرشان در خصوص عقب ماندگی بیست ساله در اجرای مأموریت‌ها و وظایف در سیستان و بلوچستان و شرق کشور را فرمودند.

وی گفت: بخش پایانی ماده ۶۸ قانون اشعار می‌دارد که ۴ ماه پس از ابلاغ این قانون اساسنامه‌ای توسط دولت تهیه و برای تصویب به مجلس شورای اسلامی ارائه شود.

این روند در سال ۱۳۹۵ به اجرا نمی‌رسد و پس از گذشت حدود ۷ سال از آن با تلاش دبیرخانه توسعه سواحل مکران ضمن تهیه اساسنامه و بررسی در کمیسیون‌های دولت و هیأت محترم دولت به دست مجلس شورای اسلامی رسیده و پس‌از پیگیری‌ها در انتظار بررسی نهایی کمیسیون اقتصادی مجلس هستیم تا پس از آن در صحن مجلس شورای اسلامی امید می‌رود با نظر مثبت نمایندگان محترم به تصویب برسد و امیدواریم طی یک ماه آتی امکان ایجاد سازمانی پویا و قدرتمند و توسعه محور برای ظهور اقدامات مؤثر در سواحل مکران فراهم گردد.

این مسئول در ادامه تصریح کرد: این سازمان تنها در صورتی می‌تواند با قدرت به کار خود ادامه دهد که تمام دستگاه‌ها و مردم و عواملی که در این راستا دخیل هستند به نحو شایسته به کمک بیایند، به فعالیت خود ادامه دهند و از سوی دیگر بتواند از ظرفیت و مشارکت مردم بهره‌مند شود تا جمعیت حاضر در منطقه ماندگار و مولد بماند. یکی از وظایف سازمان، مطالبه‌گری از دستگاه‌هایی که در زیرساخت‌های توسعه سواحل مکران فعالیت داشتند و دارند مانند راه‌آهن، جاده، بندر، بهداشت، انرژی و آموزشی خواهد بود. امیدواریم دستگاه‌های متولی بنا به وظایف قانونی خود به پای کار خواهند آمد و توسعه سرعت بیشتری خواهد گرفت.