ایران باید به نقش محوری خود در تجارت با کشورهای همسایه برگردد، ایران باید از موقعیت ژئوپلتیکی خود در منطقه استفاده کند و توسعه اقتصادی در کشور بوجود نمی آید مگر اینکه بتوانیم تعاملات سیاسی و اقتصادی بهتری با کشورهای همسایه خود داشته باشیم و مشکلات و موانع خود را با آنها حل کنیم.

به گزارش پایگاه خبری وقایع‌نیوز به نقل از روستانیوز، مهرنوش خانمحمدی: این حرف یکی از اعضای هیات مدیره اتاق بازرگانی ایران و امارات و بسیاری از فعالان اقتصادی است که با تمام موانع و مشکلات اقتصادی این روزها در ایران راهی برای تجارت و روابط اقتصادی با دنیا به خصوص کشورهای همسایه ایران باز می‌کنند.

در گفتگو با برخی فعالان اقتصادی در بخش خصوص به بررسی این موضوع و وضعیت تجاری ایران با برخی از کشورهای همسایه در سال پیش رو پرداخته است که در ادامه می آید:

فرشید فرزانگان، عضو هیات مدیره اتاق بازرگانی ایران و امارات درباره وضعیت مراودات تجاری ایران با امارات گفت:  در خصوص تجارت بین ایران و جهان به ویژه با کشورهای همسایه یک رونق نسبی در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال‌های گذشته شاهد بودیم.

تجارت غیرنفتی ایران از صد و یک میلیارد دلارعبور کرد و نیمی از این تجارت تقریبا به ارزش ۵۱ میلیارد و ۸۷۵ میلیون دلار تجارت ایران با کشورهای همسایه بود.

به طور کلی ۴۰ درصد حجم تجارت ما با کشورهای همسایه نسبت به سال گذشته یعنی سال ۹۹ افزایش داشته است.

این رقم با وجود اینکه نوید خوبی برای توسعه تجارت با کشورهای همسایه می دهد ولی نشان از این دارد که اگر تامل و دقت بیشتری در این امر شود می‌تواند این حجم تجارت را نیز رونق دهیم.

عضو هیات مدیره اتاق بازرگانی ایران و امارات گفت: تجارت ایران با روسیه، ترکیه، امارات، قطر، عمان و عراق و در کل کشورهای سی آی اس باید روی آن تامل شود.

درست است که این کشورها شاید بازارهای مصرف خیلی امینی نسبت به واردکنندگان بزرگ جهان داشته باشند ولی در همه جای دنیا تجارت با کشورهای همسایه عامل رشد و پیشرفت است و نباید از این موضوع غافل شد.

ممکن است حتی با بعضی از این کشورها در رقابت باشیم برای تامین کالا در کشور دیگر که همسایه‌مان است.

وی افزود: اما به طور کلی عدم پویایی ایران در این مسائل باعث می شود که ایران بازارهای فعلی خود را در این کشورها که در گذشته بازار بسیار پر رونق‌تری بوده است را از دست بدهد.

باید ایران به نقش محوری خود در تجارت با کشورهای همسایه برگردد و فی‌الواقع راهی نیست جز اینکه بر توسعه تجارت و صادرات با این کشورها تامل شود.

فرشید فرزانگان با اشاره به آمار تجارت ایران با کشورهای همسایه خاطرنشان کرد: از این رقم ۵۱ میلیارد و ۸۷۵ میلیون دلار تجارت ایران با کشورهای همسایه، حدود ۲۶ میلیارد دلار صادرات و حدود همین مقدار هم واردات داشتیم که توازنی بین صادرات و واردات ما بوده است. کشورهای مهم صادراتی ما عراق، ترکیه و امارات بوده اند. به کشور امارت ۴٫۹ میلیارد دلار صادرات داشتیم و از امارات ۱۶٫۵ میلیارد دلار واردات داشتیم.

این نشان می‌دهد که امارات در تامین مایحتاج اولیه که ایران وارد می کند اعم از موادغذایی، گندم، کنجاله، غلات، موبایل با رقم ۱۶٫۵ میلیاردلار واردات، ۶۸درصد افزایش را نسبت به سال گذشته خود نشان داده است. همچنین ترکیه  حدود ۲۰ درصد و روسیه حدود ۵۴ درصد افزایش واردات داشته‌اند.

وی در ادامه افزود: صادرات ما به امارات ۸ درصد کاهش و صادرات به ترکیه ۱۴۱ درصد افزایش داشته و عراق هم ۲۱ درصد یعنی به ۸٫۹ رسیده است.

نکته قابل تامل این است که تجارت ایران و امارات از مرز بین ۲۱ میلیارد دلار صادرات و واردات حرکت بهتری داشته که این نشان می‌دهد که هم درعرصه صادرات و هم واردات، ایران و امارات  شریک‌های قطعی هم هستند و روابط بین دو کشور به طور کلی رو به جلو است ولی هنوز هم  کار برای ادامه فعالیت بیشتری دارد.

عضو هیات مدیره اتاق بازرگانی ایران و امارات در ادامه با اشاره به مشکلات توسعه تجارت ایران با امارات تصریح کرد: همچنان مسایل بانکی، مراودات بانکی و حساب‌های ایرانیان علی رغم اینکه ثبت شرکت آسان شده، دارای مساله است که باید پیگیری شوند.

زیرساخت‌های ایران هم به دلیل عدم سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های عمرانی در طول مدت تحریم‌ها عقب افتاده و نگرانی از این است که برنامه‌های آتی هم پیشرفت آنچنانی و توسعه زیرساخت‌ها را نشان نمی‌دهد.

باید از موقعیت ژئوپلتیکی خودمان در منطقه استفاده کنیم و این توسعه اقتصادی بوجود نمی آید مگر اینکه بتوانیم تعاملات سیاسی بهتری با کشورهای همسایه خود داشته باشیم و مشکلات و موانع خود را با آنها حل کنیم.

صادرات ایران به کشور آذربایجان طبق روال گذشته است

عضو هیات رئیسه اتاق بازرگانی اردبیل گفت: صادرات ما به کشور آذربایجان طبق روال گذشته ادامه دارد، البته تاخیری در صادرات  به آذربایجان در ابتدای جنگ روسیه با اوکراین بوجود آمد که به دلیل کاهش ارزش روبل روسیه بود که اخیرا با افزایش قیمت‌ها این مساله دوباره به توازن رسیده است.

بهروز پورسلیمان درباره آخرین  وضعیت مبادلات تجاری ایران با کشور آذربایجان گفت: خوشبختانه روابط ما با کشور آذربایجان به قوت خود باقی است و هر روز هم بهتر خواهد شد.

از زمان شروع بیماری حاد کرونا هیچ توقف مناسبات تجاری بین دو کشور بوجود نیامده و اخیرا هم روابط ما در حال افزایش با این کشور است.

ما فردا میزبان سفیر آذربایجان در اردبیل هستیم و این مناسبات روز به روز در حال افزایش است.

در حال حاضر هیچ گونه مشکل صادراتی به کشور آذربایجان نداریم.

عضو هیات رئیسه اتاق بازرگانی اردبیل درباره آخرین وضعیت صادرات ما به کشور آذربایجان با توجه به اتفاقات اخیر در منطقه خاطرنشان کرد: صادرات ما به آذربایجان طبق روال گذشته ادامه دارد، البته تاخیری در صادرات ما به آذربایجان در ابتدای جنگ روسیه با اوکراین بوجود آمد که به دلیل کاهش ارزش روبل روسیه بود که اخیرا با افزایش قیمت‌ها این مساله دوباره به توازن رسیده است.

وی افزود: اکنون ما هر روز قریب ۱۵۰ ماشین صادراتی از بندر آستارا به روسیه داریم که در ابتدای جنگ روسیه و اوکراین به ۳۰ ، ۴۰ ماشین کاهش یافته بود که در حال حاضر در حال جبران و افزایش و رسیدن به سطح مبادلات قبلی هستیم.

بهروز پورسلیمان درباره نوع محصولات صادراتی به کشور آذربایجان گفت: بیشترین محصولات صادراتی ما شامل میوه، صیفی‌جات و تره بار، سنگ‌های ساختمانی، کاشی و سرامیک، شیشه، مصالح ساختمانی، مصنوعات پلاستیکی و غیره از اقلامی است که همیشه از استان اردبیل به کشور آذربایجان صادر می‌شود.

عضو هیات رئیسه اتاق بازرگانی اردبیل در پایان تاکید کرد: ما همیشه با کشور آذربایجان دوست و برادر بوده‌ایم و مشترکات فرهنگی و مرزی ۳۷۰ کیلومتری با این کشور داریم.

در چشم انداز آینده مناسبات ما با این کشور بهتر از قبل خواهد شد و خوشبختانه هیچ‌گاه مبادلات تجاری با این کشور در مقاطع مختلف قطع نشده است.

ترکیه بزرگ‌ترین رقیب ایران در اقلیم کردستان

سید کمال حسینی درباره آخرین وضعیت مبادلات اقتصادی و تجاری استان کردستان ایران با اقلیم کردستان گفت: ارزش صادرات استان طی دوازده ماهه سال ۱۴۰۰ به میزان ۴۳۲ میلیون دلار و به وزن ۹۴۹ هزار تن بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل ۳۶ درصد از لحاظ ارزشی و ۳۹ درصد از لحاظ وزنی کاهش یافته است.

بیشترین سهم صادراتی استان مربوط به گمرک باشماق با ۷۰درصد است.

رئیس اتاق بازرگانی صنایع معادن وکشاورزی استان کردستان افزود: متوسط قیمت هر تن کالای صادراتی استان ۴۵۶ دلاراست که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل ۶درصد افزایش یافته است.

ارزش صادرات استان طی دوازده ماهه سال ۱۴۰۰ به میزان ۴۳۲ میلیون دلار که حاکی از تحقق ۵۵ درصدی هدف در بخش صادرات است.

صادرات سایر گمرکات استان منتهی به ۱۲ ماهه سال ۱۴۰۰ برابر با ۱۰۵۳ هزار تن به ارزش ۵۳۶ میلیون دلار است که در مقایسه مشابه سال گذشته به لحاظ وزنی ۴۲ درصد و به لحاظ ارزشی ۲۶درصد کاهش یافته است.

وی در ادامه با اشاره به حجم واردات استان کردستان در سال گذشته خاطرنشان کرد: واردات استان منتهی به ۱۲ ماهه سال ۱۴۰۰ بالغ بر ۳۰ هزارتن به ارزش ۴۱٫۷ میلیون دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته به لحاظ وزنی ۲۶ درصد و به لحاظ ارزشی ۲۳درصد کاهش یافته است. متوسط قیمت هر تن کالای  وارداتی استان ۱۳۵۰ دلار است که در مقایسه با مشابه سال قبل ۴درصد افزایش یافته است.

سید کمال حسینی افزود: ترانزیت استان منتهی به ۱۲ ماهه سال ۱۴۰۰ به وزن ۳۱۷۵ هزار تن به ارزش ۶۸۰۵ میلیون دلار که در مقایسه با ما مشابه سال قبل به لحاظ وزنی ۷۰ درصد و به لحاظ ارزشی ۵۴ درصد افزایش یافته است. کل مبادلات استان منتهی به ۱۲ ماهه سال ۱۴۰۰ برابر با ۵۲۰۷ هزار تن به ارزش ۷۸۱۵ میلیون دلار که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل به لحاظ وزنی ۱درصد کاهش و به لحاظ ارزشی ۳۳ درصد افزایش یافته است.

رقبای ما در بازار اقلیم کردستان عراق

رئیس اتاق بازرگانی صنایع معادن وکشاورزی استان کردستان با بیان اینکه ترکیه بزرگ‌ترین رقیب ایران و استان در عراق و اقلیم کردستان است، تصریح کرد: حجم صادرات ترکیه به عراق و اقلیم کردستان طی یک سال گذشته بالغ بر ۱۸ میلیارد دلار بوده که دو برابر حجم صادرات ایران به عراق است.

کشورهای رقیب دیگر از جمله: چین، هندوستان، آلمان، کره جنوبی، عربستان و …هستند.

مهاجرت کارگران ایرانی به اقلیم کردستان عراق

حسینی درباره روند مهاجرت کارگران ایرانی به اقلیم کردستان گفت: بهبود شرایط سیاسی و اقتصادی کردستان عراق در سال‌های اخیر، کارگران ایرانی که بیشتر آنها ساکنان استان‌های مرزی در غرب ایران هستند را به مهاجرت به کردستان عراق کشانده است. افزایش نرخ بیکاری و کاهش ارزش پول ملی ایران، دلایل اصلی این مهاجرت است.

وی افزود: کردستان عراق با استقبال از سرمایه‌گذاران خارجی توانست به سرعت پیشرفت کرده و زیر ساخت‌های منطقه را مستحکم کند.

با روند افزایش سرمایه‌گذاری و آبادانی، نیاز به نیروی کار نیز افزایش یافت و این خود عاملی برای استخدام تعداد زیادی نیروی کار بود. در سال‌های اخیر هزاران نفر از ایران برای کار به کردستان عراق وارد و مشغول به کار شدند.

توافق چندجانبه ایران با روسیه و کشورهای بلاروس

معاون وزیر و‌‌ رئیس کل سازمان توسعه تجارت ایران چندی پیش در نشستس با خبرنگاران  گفت: توافق چندجانبه ما با روسیه کشورهای بلاروس مثل ازبکستان و قزقیزستان و قزاقستان برای احیای کریدور شمال به جنوب است که یک کریدور فوق استراتژیک است.

علیرضا پیمان‌پاک درنشست خبری با اصحاب رسانه در پاسخ به سوالی مبنی بر سفر تجار ایرانی از سوی این سازمان به روسیه گفت: ما پیش‌بینی می‌کردیم که جنگ ایران و روسیه زمان‌بر خواهد شد، به همین دلیل از روز اول این اتفاق روی آن متمرکز شدیم.

در گام اول می‌دانستیم که مشکلات تجارت ما مشکلات فرابخشی است که افزایش تجارت ما از دم دست حوزه‌هایی مثل گمرک مثل و مسائل مختلفی تا لجستیک و کشتیرانی و حتی کالاهای تولیدی و مسایل تنظیم بازار، می‌تواند تاثیرپذیر باشد. به همین دلیل کارگروهی با تمرکز بر حوزه اوراسیا را هم تشکیل دادیم.

معاون وزیر و‌‌ رئیس کل سازمان توسعه تجارت ایران در افزود: اولین مساله مهم ما بحث امنیت غذایی بود که در یک نشست مهم درخصوص تامین اقلام مهم مثل روغن، گندم و جو که تاثیرپذیر از جنگ اوکراین و روسیه بود و قطعا دچار مشکل می‌شدند.

برنامه‌ریزی مناسبی در این زمینه تشکیل شد که  ظرفیت گروه‌های مختلف تجاری  را ارزیابی کردیم و حدود ۷۰ نفر از تجاربخش خصوصی و ۸۰ نفر از بخش دولتی در این زمینه را به روسیه بردیم که نشست های خوبی در این زمینه با آنها برگزار شد.

وی افزود: همچنین حدود ۴۰ نشست در روسیه داشتیم که در این نشست‌ها از مباحث کلان مثل تسهیل در موافقت‌نامه تجارت آسیا که تا پیش از ۲۰۲۲ بتوانیم آن را امکضا کنیم.

در بحث مسایل دامپزشکی جلسات گسترده ای داشتیم که تامین کنندگان لبنیات و آبزیان از ایران در آن جلسه حضور داشتند.

اتاق بازرگانی روسیه، مسکو و مجموعه کارآفرینان روسیه در این جلسات حضور داشتند و بیش از دوبرابر تجارروسی در این نشست‌ها حضور داشتند.

وی در ادامه گفت: مساله مهم دیگر بحث لجستیک بود که ۵۰۰ میلیون دلار صادرت ما به روسیه اگر بشود، ۷۰۰ میلیارد دلار، کل آذربایجان قفل می‌شود، بهترین مسیر دریای خزر است.

بنابراین با حضور مدیرکشتیرانی خزر در این نشست‌ها به توافقات خوبی با روسیه در این زمینه رسیدیم.

روسیه استان‌های بسیاری دارد که بازارهای خوبی دارند و ارتباط تجار ایرانی را با آنها فراهم کردیم.

پتانسیلی که از این فرصت برای ما بوجود آمده همکاری کشورهای دیگر با صنایع ایران است که شرکت‌هایی که در گذشته حاضر به همکاری با ما نبودند در این جلسات حضوریافته و به توافقات سریع و کوتاه مدت در این جلسات در حوزه‌های ریلی، خودرو، هوافضا و در صنایع معدنی در حوزه فولاد و فلزات هم توافقات خوبی حاصل شد. در بخش‌هایی مثل دارو و تجهیزات پزشکی و لوازم خانگی و غیره توافق شد که دانش ایران به روسیه منتقل شود.

پیمان پاک در ادامه افزود: توافق چندجانبه ما با روسیه کشورهای بلاروس مثل ازبکستان و قزقیزستان و قزاقستان برای احیای کریدور شمال به جنوب است که یک کریدور فوق استراتژیک است. این کریدور باعث کاهش در زمان و هزینه برای  حمل و نقل به کشورهای حاشیه خلیج فارس و هند و جنوب آسیا می‌شود. ‌‎