جای خالی ایران در فهرست پیشتازان تولید هیدروژن سبز دنیا، اگرچه چندسالی است تولید هیدروژن سبز به برنامه جدی بسیاری از کشورها از جمله کشورهای خاورمیانه و خلیج‌فارس تبدیل شده و در این راستا گام‌های موثری نیز برای ایجاد هاب‌‌های عظیم هیدروژنی جهان و صادرات این انرژی پاک به دیگر مناطق جهان برداشته‌اند، اما نام ایران در این فهرست هنوز دیده نمی‌شود.
به گزارش وقایع‌نیوز: الهام صادقی- در شرایطی که به نظر می‌رسد، صنعت هیدروژن در جهان به شکل مسابقه‌ای جدید در دنیای معاصر درآمده است و در این میان کشورهای خاور میانه و حوزه خلیج فارس نیز از این گردونه جا نمانده‌اند، اما به نظر می‌رسد ایران به عنوان کشوری که هموار توانسته نقش مهمی در حوزه تامین انرژی بسیاری از کشورها داشته باشد، نتوانسته هنوز افق پیش‌روی خود را در این زمینه را به درستی ترسیم کند و به نوعی از سایر رقبای نفتی خود در حال جاماندن است.
دراین راستا اگرچه محسن خجسته‌مهر، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران از این موضوه خبر داده است که برای تولید و صادرات هیدروژن جدی هستیم و به‌زودی نخستین پایلوت فناورانه تولید هیدروژن در کشور را ایجاد خواهد شد تا ایران به جمع تولیدکنندگان و صادرکنندگان هیدروژن وارد شود، اما با توجه به اظهارنظر جلیل سالاری، معاون وزیر نفت تولید هر تن هیدروژن از منابع هیدروکربوری رقمی در حدود ۴۰۰ دلار هزینه داشته و از این رو جهت بهره بردن از هیدروژن در سبد سوختی کشورهمچنین در بخش حمل و نقل باید به این مقوله در قالب یک پروژه اقتصادی نگاه کنیم،به نظر می‌رسد هنوز برنامه اصولی در این زمینه در دستور کار نیست و اقدامات بیشتر جنبه تئوریکی دارد.
علاوه بر این با نظر به اظهار نظر خجسته‌مهر مبنی براینکه هدف مدنظر در این خصوص تولید هیدروژن اقتصادی بوده که سهل‌الوصول نیز است. باید گفت حداقل تا به امروز در این زمینه برنامهریزی زمان‌بندی شده حتی در خصوص زمان دقیق نخستین پایلوت فناورانه صورت نگرفته است تا بتوان از آن برداشت کرد، ایران هم گام با سایر کشورهای جهان در این حوز یا حتی با کشورهای منطقه اقدام خواهد کرد.
سرمایهگذاری۴۳۰میلیارد دلاری اروپایی‌ها تا سال۲۰۳۰ برای سوخت هیدروژن
این در حالی بوده که مدت‌هاست در این راستا کشورهای مختلفی از جمله ژاپن، آلمان، هلند و کره جنوبی سرمایهگذاری کرده‌اند و پروژه‌های بزرگی را نیز مورد بهره‌برداری قرار داده‌اند.
البته غالب آنها کشورهایی هستند که از فناوری‌های پیشرفته مانند دستگاه تجزیه‌کننده(elektrolizer) برای تجزیه آب به هیدروژن و اکسیژن استفاده می‌کنند تا با کمک هیدروژه به عنوان ساده‌ترین عنصر شناخته شده در جهان چشم انداز جهان انرژی را تغییر دهند.
ضمن اینکه شرکت بزرگ خدمات مالی و بانکداری آمریکایی چندملیتی گلدمن ساکس که از جمله بزرگترین بانک‌های سرمایهگذاری در جهان است، پیش‌بینی کرده است، در سه دهه پیش رو ۱۱٫۷ تریلیون دلار در این حوزه سرمایهگذاری خواهد شد، ضمن اینکه تنها کشورهای اروپایی قصد دارند، بیش از ۴۳۰ میلیارد دلار تا سال ۲۰۳۰ در زمینه سوخت هیدروژن سرمایهگذاری داشته باشند.
صادرات آمونیاک آبی به ژاپن توسط عربستان
آنچه که شاید موجب شده تا در سال‌های اخیر به فهرست کشورهایی که تلاش دارند تا با سرمایهگذاری در صنعت هیدروژن بتوانند به تولیدکننده بزرگ در این زمینه تبدیل شوند، افزوده شود.
به طور نمونه می‌توان به چرخش کشورهای عربی از نفت به هیدروژن اشاره کرد، همچنین عربستان که از سال ۲۰۲۰ قدم‌های جدی در زمینه توسعه صنعت هیدروژن برداشته است و همان زمان موفق شد تا ۴۰ تن آمونیاک آبی را به ژاپن صادر کند.
از سوی دیگر دوسال قبل بود که شاهزاده عبدالعزیز بن سلمان، وزیر انرژی عربستان سعودی خبر داد که بخش قابل توجهی از ذخایر گازی چشمگیری که در جفوره وجود دارد را صرف تولید هیدروژن آبی می‌کند تا بتواند به هدف گذاری خود برای تبدیل شدن به بزرگترین صادر کننده هیدروژن در جهان دست یابد. براین اساس تا سال ۲۰۳۰ حدود چهار میلیون تن هیدروژن تولید و صادر خواهد کرد.
تولید۴۰درصد از هیدروژن سبز جهان از سوی چین تا سال ۲۰۴۰
به هر حال کشورهای دیگری نیز مانند، استرالیا، اتحادیه اروپا، چین هم استراتژی هایی خود را در زمینه تولید هیدروژن سبز تدوین و تا حدودی اجرایی کرده‌اند، همچنین بسیاری از مناطق در حال تبدیل شدن به تولیدکنندگان اصلی هیدروژن سبز در دنیا هستند و در سال‌های گذشته برای ساخت نیروگاه‌های جدید سرمایهگذاری قابل توجهی انجام داده‌اند. حتی گفته می‌شود چین تصمیم دارد حدود ۴۰ درصد از هیدروژن سبز جهان را تا سال ۲۰۴۰ تولید کند و اکنون نیز تا حدی در این زمینه تولید خود را آغاز کره است.
به این ترتیب و با نگاهی به سیاست انرژی کشورهای عمده مصرف‌کننده و تولیدکننده انرژی به وضوح می توان دریافت بیشتر این کشورها در مناطق مختلف جهان از جمله کشورهای اروپایی، چین در آسیا، همچنین عربستان و عمان در خاورمیانه در حال سرمایهگذاری روی برنامه‌های خود برای صنعت هیدروژن هستند. با این وجود اما بهترین خبر کشورمان در این زمینه طبق گفته خجسته‌مهر این بوده که ابتدای امسال کارگروه هیدروژن در شرکت ملی نفت ایران ایجاد شده و البته باید دانشگاه‌ها به‌عنوان یکی از حلقه‌های علمی کشور در راستای توسعه فناوری هیدروژن به متولیان امر کمک کنند، آنچه که به وضوح نشان می‌دهد هنوز گام موثری در این راستا برداشته نشده و نباید هم انتظاری در این باره در بازه زمانی نزدیک داشت.
بنابراین نام کشورمان در فهرست پیشتازان تولید هیدروژن سبز جهان همچنان خالی است. آن هم در شرایطی که هاب‌‌های عظیم هیدروژنی جهان به پروژه‌ای مهم برای بسیاری از دولت‌های جهان تبدیل شده‌اند. موضوعی مهم که دلایل متعدد از جمله آلودگی هوا و نازک شدن لایه اوزون که تبعات آن سلامت گیاهان و موجودات از جمله انسان را در دنیا به طور جدی تهدید می‌کند، شاید موجب شکل گیری ایده آن و قدم برداشتن این سریع کشورها برای انجام آن شده است، تا نه تنها این دغدغه جدی که مدت‌هاست به معضلی بزرگ تبدیل شده و براین اساس جهان به دنبال راهکارهایی برای تولید انرژی پاک و بازگشت به روزهای خوب خود است را برطرف کنند، بلکه بتواند منبع درآمد جدیدی برای کشورهای پیشتاز در این صنعت باشد.
چرا که تولید هیدروژن سبز به عنوان یک گزینه محبوب برای جایگزینی سوخت‌های فسیلی در نظر گرفته شده است و به طور قطع پیشتازان آن مشتریان قابل توجهی خواهند داشت، ضمن اینکه هیدروژن سبز به معنای تولید هیدروژن از منابع انرژی تجدیدپذیر، مانند باد، خورشید و آب بوده که فرآیند تولید آن صفر انتشار کربن دارد و این روند امکان اقدام در این زمینه را برای بسیاری از کشورها فراهم می آورد.
علاوه براین به نظر می‌رسد، اگر تولید کنندگان این سوخت بتواند به اهداف خود دست یابند، این امر در سال‌های آینده کمک موثری به محیط زیست و سلامت جاندارن در کره زمین کند، چرا که استفاده از هیدروژن سبز در صنایع مختلف از جمله حمل و نقل، تولید برق و صنایع شیمیایی می‌تواند به کاهش گازهای گلخانه‌ای و عدم وابستگی به منابع انرژی فسیلی کمک کند. با این وجود اما هنوز چالش‌های فنی و اقتصادی در رابطه با تولید هیدروژن سبز وجود دارد که نیازمند راه‌حل‌های مناسب و سرمایه‌گذاری‌های بیشتر است.
با توجه آنچه که عنان شد همچنین مزایای تولید این سوخت پاک و پتانسیل بالای هیدروژن سبز در کاهش اثرات منفی تولید انرژی بر محیط زیست، امید است که در آینده نزدیک شاهد برنامه ریزی متولیان امر در این زمینه باشیم تا کشورمان در زمینه رقابت جهانی و سودآور هیدروژن سبز از دیگر کشورها جا نماند.
Thursday, 9 May , 2024